اثر سیاست‌های پیشنهادی قیمت‌گذاری آب بر مزیت نسبی محصولات کشاورزی شهرستان کاشمر

درشرایط فعلی که کشور بامحدودیت منابعآب مواجهاست،تدوینراهکارهای اصلاحیبا قابلیتعملیاتی، اهمیت حیاتیوبنیادیدارد. در مطالعه حاضر با استفاده از شاخص‌های مزیت نسبی (یعنی شاخص هزینه منابع داخلی(drc)، شاخص نسبت هزینه به منفعت اجتماعی(scb)  و شاخص سود خالص اجتماعی(nsp)) رتبه بندی محصولات زراعی و انطباق تولیدات با محدودیت منابع آب و الگوی کشت فعلی با الگوهای مزیت نسبی در شهرستان کاشمر مورد بررسی قرار گرفت و سپس، با تغییر میزان هزینه مصرف نهاده آب در سطوح 15%، 35% و 60% به تحلیل حساسیت این نهاده پرداخته شد. داده‌های زراعی و بازرگانی مورد نیاز به ترتیب از بانک هزینه تولید وزارت جهاد کشاورزی و آمار موجود در گمرگ در سال زراعی 96-1395 جمع‌آوری گردید. پس از تعیین مقادیر بهینه شاخص ها نتایج نشان داد که زعفران، انگور و انار در دو نرخ ارز بازار آزاد و تعادلی دارای مزیت نسبی هستند. گندم و جو آبی در نرخ ارز بازار آزاد فاقد مزیت نسبی بوده اما در نرخ ارز تعادلی دارای مزیت نسبی می‌باشند. همچنین، نتیجه تحلیل حساسیت نهاده آب نشان داد که مزیت نسبی و رتبه‌بندی محصولات در سه سناریو (15%، 35% و 60%) متغیر است. نهایتا، به منظور تناسب مزیت نسبی محصولات با شرایط منطقه، اجرای طرح‌های تحقیقی و ترویجی و افزایش حمایت از آن‌ها پیشنهاد شد.

The Impact of Proposed Water Pricing Policies on the Comparative Advantage of Agricultural Products in Kashmar

Presently, the country has a problem of water scarcity, therefore, development of alternative approaches with operational capabilities can be considered as a matter of utmost importance. In this study, using comparative advantage indexes (i.e. domestic resource cost (DRC), social cost benefit ratio (SCB) and net social profit (NSP)), the ranking of crops and adaptation of products with limited water resources and current cropping pattern with comparative advantage patterns in the district of Kashmar were studied. Then, by analyzing the cost of consuming water input at the rate of 15%, 35% and 60%, the sensitivity analysis of this input was analyzed. Agricultural and trade data were collected from the Ministry of Agriculture Jihad and the Customs, respectively, in the years 20162017. After determining the optimal values of the indices, the results showed that saffron and grapes had comparative advantage with both free market and official exchange rates, while wheat and barley had a comparative advantage only in the official exchange rate. Also, the sensitivity analysis of water input showed that comparative advantage and product ranking varied in the three different scenarios (15%, 35% and 60%). Finally in order to adapt the comparative advantages of the products with the region’s conditions, enhancement of support and implementation of suitable research and promotion plans were suggested.