تعیین تابع تولید و بهره‌وری مصرف آب لوبیا در شرایط کاربرد کود نیتروژن در منطقه آستانه اشرفیه

این پژوهش به منظور تعیین تابع تولید محصول لوبیای معمولی و چشم بلبلی و ارزیابی بهره وری مصرف آب آبیاری در آستانه اشرفیه در سال های 1395و 1396 انجام شد. پژوهش حاضر به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. تیمارهای اصلی شامل آبیاری 40، 60، 80 و 100 درصد نیاز آبی گیاه و تیمار فرعی شامل بدون کود و 30 ،60 و90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و دو رقم لوبیا (لوبیا معمولی و چشم بلبلی) بود. نتایج تحقیق نشان داد که در سال های آزمایش اثر آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی در سطح پنج درصد معنی دار بود. میانگین عملکرد دانه دو ساله، در تیمار 100 درصد نیاز آبی و سطح کودی 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در رقم لوبیا معمولی و لوبیا چشم بلبلی به ترتیب 3486 و 3646 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین بهره وری مصرف آب در اثر متقابل رقم و آبیاری بر عملکرد دانه در سالهای 1395 و 1396 به ترتیب 0.48 و 0.47 کیلوگرم در متر مکعب بود.بهره وری مصرف آب در اثر متقابل کود نیتروژن و ارقام لوبیا در سال های مزبور در 100 درصد نیاز آبی و مقادیر 30 و 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بین 0.42 و 0.46 کیلوگرم در متر مکعب، متغیر بود. نتایج تخمین تابع تولید حاکی از افزایش عملکرد دانه با مصرف کود نیتروژن 30 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با شاهد بود. اما با افزایش تدریجی کود نیتروژن، مقدار عملکرد با کاهش مواجه شد. بر اساس پژوهش حاضر می توان مقدار 100 درصد نیاز آبی را برای عملکرد دانه در هر دو لوبیا توصیه نمود، با این شرط که میزان کود مصرفی برای لوبیای معمولی60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار  و برای لوبیای چشم بلبلی 30 کیلوگرم نیتروژن در هکتار باشد.

Determination of Production Function and Water Productivity for Bean under Condition of Nitrogen Use in Astaneh Ashrafiyeh Region

This research was conducted to determine the production function of common bean and cowpea and evaluation of water use efficiency in Astaneh Ashrafiyeh, in 2016 and 2017.  The present study was conducted as split plot in a randomized complete block design with 3 replications. Main treatments consisted of irrigation of 40%, 60%, 80%, and 100% of water requirement of the plant, and nitrogen treatments in sub plots consisting of no fertilizer, 30, 60, and 90 kg N ha1 and two bean varieties (ordinary beans and cowpea). The results showed that the effects of irrigation and nitrogen fertilizer on seed yield and other agronomic traits were significant (P< 5%), in 2016 and 2017. Twoyear average seed yield in 100% water requirement and 60 kg N ha1 treatments in common bean and cowpea cultivars were 3446 and 3646 kg ha1, respectively. The highest water productivity in 2016 and 2017 was obtained for the interaction of cultivar and irrigation on seed yield, and was 0.48 and 0.47 kg m3, respectively. Water use productivity of the interaction between nitrogen fertilizer and bean cultivars in 2016 and 2017 in 100% water requirement treatment and 30 and 60 kg N/ha was between 0.42 and 0.46 kg m3. The results of the estimation of production function indicated that the seed yield increased with nitrogen fertilizer application up to 30 kg ha1, but with gradual increase in nitrogen fertilizer, the yield decreased. Based on the present study, 100% water requirement for seed yield can be recommended for both bean cultivars, however, the amount of fertilizer should be 60 kg N/ha for common bean and 30 kg N/ha for Cowpea.