تاثیر مقادیر مختلف آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد پیاز و بهره‌وری مصرف آب در سه روش آبیاری

به‌منظوربررسی تاثیرسطوح مختلف آبیاری،کود نیتروژن و روش های آبیاری برعملکرد واجزای عملکردپیاز،آزمایشی به صورت اسپلیت پلات (کرت های خرد شده)فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 48 تیماردرسه تکراروبه مدت دوسال در مزرعه تحقیقاتی شهرستان زهک اجرا گردید. روش آبیاری به عنوان تیمار اصلی و ترکیب مقدار کود نیتروژن و آب آبیاری به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شد. تیمارهای کودی شامل چهار سطح کود نیتروژن از منبع اوره (130، 97/5، 65 و 32/5 کیلوگرم در هکتار) بود. کشت پیاز بهصورت نشایی در سال های 1394 و 1395 و آبیاری به صورت آبیاری سطحی، آبیاری قطره ای سطحی و آبیاری قطره ای زیرسطحی انجام شد. بیشترین مقدار عملکرد و بهره وری مصرف آب آبیاری در سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی( 28/42تن در هکتار و 5/19کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) و کمترین آن در روش آبیاری سطحی (19 تن در هکتار و 2/33 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) به دست آمد. کاهش مقدار کود نیتروژن به کمتر از 100٪ باعث کاهش عملکرد سوخ و کارآیی مصرف آب آبیاری گردید. بیشترین عملکرد و بهره وری مصرف آب آبیاری در تیمار 100٪ کود نیتروژن(31/59 تن در هکتار و 4/75 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) و کمترین آن در تیمار 25٪ کود نیتروژن(16/12 تن در هکتار و 2/67 کیلوگرم بر متر مکعب در هکتار) حاصل شد. اثر مقدار آب آبیاری بر عملکرد سوخ پیاز و بهره وری مصرف آب آبیاری نشان داد که با کاهش آب آبیاری به کمتر از نیاز آبی گیاه، عملکرد کاهش و بهره وری افزایش یافت اما از این نظر بین تیمار 100٪ نیاز آبی گیاه و تیمار 75٪ نیاز آبی گیاه اختلاف معنی دار مشاهده نشد. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده و با توجه به کمبود آب در منطقه می توان آبیاری این گیاه را با 75٪ نیاز آبی گیاه انجام داد بدون آن که تاثیر معنی دار در میزان عملکرد تولید شده داشته باشد. بهترین تیمار برای استفاده از کود نیتروژن همان استفاده 100٪ از کود نیتروژن به خصوص در شرایط تنش آبی می باشد. با توجه به پتاسیل بالای تولید در آبیاری قطره ای زیرسطحی و کاهش تبخیر و تعرق در آن، می توان از این روش آبیاری برای کاشت پیاز در منطقه استفاده نمود و با درنظرگرفتن آلودگی آب های زیر زمینی به دلیل مصرف بی رویه کود های نیتروژن وجلوگیری ازتجمع نیترات درسوخ ها،به نظرمی رسد استفاده ازآبیاری قطره ای مدیریت مصرف کودهای نیتروژن رابهبود می دهد.