برآورد تفاوت عملکرد و بهره‌وری آب گندم بین وضعیت موجود و مطلوب در استان قزوین با استفاده از پروتکل Gyga

با توجه به محدودیت منابع آب، افزایش بهره وری آب برای دستیابی به امنیت آبی و امنیت غذایی اهمیت بالایی دارد. یکی از اقدامات اساسی در این حوزه، تعیین تفاوت عملکرد محصولات و بهره‌وری آب، بین وضع موجود و وضعیت مطلوب (پتانسیل) است. در این زمینه، این بررسی برای محصول گندم در استان قزوین و بر اساس پروتکل‌های gyga که یک روش‌ بین‌المللی است انجام شد. در ابتدا، نقشه پهنه‌بندی نواحی آب و هوایی استان به روش آمبرژه ترسیم شد. سپس عملکرد مطلوب (پتانسیل) گندم بر اساس نسخه پنج مدل aquacrop برآورد شد.متوسط تفاوت عملکرد در سال‌های مورد مطالعه در مناطق مختلف آب و هوایی استان از 4502 تا 6271 کیلوگرم در هکتار بود و تفاوت بهره‌وری تبخیر و تعرق گندم از 0/56 تا 0/66 کیلوگرم بر مترمکعب و تفاوت بهره‌وری آب (آبیاری و بارش موثر) گندم از 0/57 تا 0/71 کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. نتایج اندازه‏گیری شده نشان داد در استان قزوین میانگین عملکرد گندم در شرایط موجود، برابر با 37 درصد عملکرد مطلوب (پتانسیل) گندم است. همچنین، بهره‌وری نسبی تبخیر و تعرق 0/47 و شاخص بهره‌وری نسبی آب 0/31 است. این دو شاخص هر یک نشان از نسبت بین بهره‌وری در وضعیت موجود و بهره‌وری در وضعیت پتانسیل و مطلوب را دارند. بر اساس نتایج به‎دست آمده، تفاوت بین وضعیت مطلوب و موجود عملکرد و بهره‌وری آب بالاست. تفاوت عملکرد 63 درصد عملکرد مطلوب و تفاوت بهره‏‎وری آب 69 درصد بهره‎وری در وضعیت مطلوب است. لذا نقاط ضعف قابل‌توجهی در مدیریت تولید کشاورزی و مدیریت آبیاری وجود دارد و نشان از این دارد که فرصت‌های بالقوه‌ای برای تقویت این بخش‌ها و ارتقای بهره‌وری آب و کاهش فشار به منابع آب و افزایش امنیت غذایی وجود دارد.