گزارش فنیچالش های فراروی مدیریت حوزه‌های آبخیز کشور با بهره گیری از فن دلفی

تخریب و بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی مهم ترین محدویت توسعه پایدار در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است. نگاهی به آمار و ارقام تخریب مراتع، جنگل ها، فرسایش خاک و هدر رفت آب در کشور ما نیز گویای چالش های متعدد در این زمینه است. لذا، این تحقیق با هدف تعیین چالش های موجود مدیریت حوزه های آبخیز کشور انجام شد. جامعه تحقیق، کارشناسان و متخصصان منابع طبیعی در سطح کشور بودند که در زمینه مدیریت حوزه های آبخیز دارای دانش و تجربه کافی بودند. نتایج فن دلفی که طی سه مرحله اجرا شد، بیانگر آن بود که مهم ترین چالش های موجود فراروی مدیریت حوزه های آبخیز کشور عبارتند از تعدد مراکز تصمیم گیری، عدم انسجام برون سازمانی، عدم مشارکت واقعی ذینفعان در طراحی و اجرای پروژه ها و کم رنگ بودن مطالعات اجتماعی اقتصادی طرح های آبخیزداری که به ترتیب میانگین های بالایی را به خود اختصاص دادند. چالش های استخراج شده بر اساس ماهیت به چند طبقه دسته بندی شدند که شامل چالش های مدیریتی، سیاستگذاری، پژوهش و اطلاع رسانی، مشارکت و عدالت اجتماعی و اقتصادی هستند. به طورکلی، چالش های موجود نشان از نبود مدیریت جامع در حوزه های آبخیز کشور دارد. لذا، اتخاذ رویکرد مدیریت جامع جهت دستیابی به مدیریت پایدار حوزه های آبخیز، اجتناب ناپذیر است.

Technical ReportChallenges Facing Watershed Management in Iran by using Delphi Technique

Degradation and over exploitation of natural resources is the most important constraints to sustainable development in many developing countries. Looking at the destruction Facts and figures of range lands, forests, soil erosion and water loss in our country represents numerous challenges in this field. Therefore, this study was conducted to determine the current challenges of watershed management in the country. The population for this study consisted of natural resources management experts in the throughout country that had sufficient knowledge and experience. Delphi results, which were conducted in three rounds, showed that the most important challenges of watershed management for the country included: multiplicity of decision centers, lack of external organizational coordination, lack of real participation of stakeholders in designing and implementation of projects and disregarding economicsocial studies that had high averages, respectively. Extracted challenges were classified in various categories included: Management challenges, policymaking, research and informing, participation and social justice and economic challenges. Based on the identified challenges, we conclude that watershed management in Iran lacks integrated approach. Therefore, implementation of integrated management is essential to sustainable watershed management.