تغییرپذیری اثرات متقابل برخی از صفات خاک بر زمان شروع رواناب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کجور)

پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرپذیری مکانی تعامل برخی صفات خاک با زمان شروع رواناب در پائین دست حوزه آبخیز جنگلی آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس (کجور) در جنوب شرقی شهرستان نوشهر انجام شد. شبیه سازی باران با استفاده از یک دستگاه شبیه ساز باران پمپی با شدت حدود 6/1 میلی متر بر دقیقه در دو ویژگی توپوگرافی تندی و جهت شیب انجام شد. مدت زمان شروع شبیه سازی باران تا زمان ایجاد رواناب زمان شروع رواناب در نظر گرفته شده و ارتباط آن با صفات خاک شامل درصد مواد آلی، رس، لای، شن، رطوبت پیشین خاک و وزن مخصوص ظاهری خاک مورد ارزیابی قرار گرفتند. بعد از آزمون نرمال بودن داده ها، همگنی واریانس ها و معنی دار شدن آنالیز واریانس داده های به دست آمده، هم بستگی صفات خاک و زمان شروع رواناب از طریق آزمون هم بستگی پیرسون در نرم افزار spss18 بررسی شد. نتایج نشان داد که صفات خاک بایک دیگر هم بستگی خوبی داشته، حال آن که در بین صفات خاک مورد ارزیابی در سطح احتمال پنج درصد، تنها مواد آلی علاوه بر ویژگی های توپوگرافی با زمان شروع رواناب دارای هم بستگی مثبت بوده است. بیش ترین زمان شروع رواناب در پلات های 44 درصد غربی در حدود 70 ثانیه با بالاترین درصد مواد آلی (9/5 درصد) اندازه گیری شد. در مجموع نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که زمان شروع رواناب نسبت به متغیرهای محیطی حساسیت معنی دار نشان داده است.