تاثیر کمپوست و ورمی کمپوست بر برخی ویژگی های خاک و تغییرات رواناب و رسوب

مقدمه و هدف: فرسایش آبی سبب کاهش کیفیت خاک و مشکلات زیست محیطی می شود. بهترین شیوه های مدیریت خاک پیشگیری از فرسایش خاک، مهار رواناب و رسوب و حفظ کیفیت خاک می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش برای دست یابی به اثر کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک (بر پایه بلوک  های کامل تصادفی) و میزان رواناب و رسوب، به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. بدین منظور نه کرت (سه کرت حاوی تیمار کمپوست، سه کرت حاوی ورمی کمپوست و سه کرت شاهد) احداث شدند که هر کدام از کودها در کرت مربوط به خود به مقدار 18 کیلوگرم در هر هکتار به خاک اضافه و تا عمق 30 سانتی متری با خاک مخلوط شدند و ویژگی های فیزیک وشیمیایی خاک )همانند اسیدیته، شوری، میانگین وزنی قطر خاکدانه، وزن مخصوص ظاهری، ماده آلی،کربنات کلسیم، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، درصد اشباع) و مقدار رواناب و رسوب در سه رخداد (دو بارش طبیعی و یک بارانساز) در تیمارهای مختلف مقایسه شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که تیمارهای ورمی کمپوست و کمپوست سبب افزایش غلظت عناصر غذایی npk، ماده آلی، افزایش قطر خاکدانه، درصد اشباع و کاهش جرم ویژه ظاهری نسبت به شاهد شدند. هم چنین میانگین حجم رواناب و رسوب در تیمارهای کمپوست و ورمی کمپوست نشان داد که به واسطه بهبود ویژگی های خاک در کرت های حاوی آن ها، حجم رواناب در بارش های طبیعی اول به‌ترتیب 68/5 و 82/6، در بارش طبیعی دوم 62/56 و 74/2 و در شبیه ساز باران 30/3 و 45/45 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. مقدار رسوب نیز در کرت های حاوی کمپوست و ورمی کمپوست به طور معنی داری در سطح یک درصد نسبت به شاهد کمتر بود. کرت های ورمی کمپوست به دلیل بهبود ویژگی های فیزیکی خاک نسبت به کرت های حاوی کمپوست کمترین میانگین حجم رواناب و جرم رسوب و تیمار شاهد بیشترین مقدار را نشان داد. نتیجه گیری: بنابراین به نظر می رسد به دلیل دسترسی آسان کمپوست و ورمی کمپوست و تاثیر قابل ملاحظه ای که در تامین و حفاظت از مواد غذایی خاک و بهبود ویژگی های فیزیکی خاک دارند، در توسعه برنامه های مهار فرسایش خاک می توانند مفید واقع شود. 

effect of compost and vermicompost on some soil characteristics and runoff and sediment changes

introduction and objective: water erosion causes as loss of quality and environmental issues problems. the best methods of soil management are prevention of soil erosion, control of runoff and sediment, and maintenance of soil quality. material and methods: this research was conducted in order to investigate the effect of compost and vermicompost on physical and chemical properties of soil (based on a completely randomized blocks) and runoff and sediment (factorial based on a completely randomized blocks). for the experiment 9 plots were used, (3 plots include of compost, 3 plots include of vermicompost and 3 plots control) in an average 5 percent slope area. 18 ton/ha compost and vermicompost were added to each plot and mixed it with soil 30 cm deep. soil erosion was estimated by runoff and sediment by 2 natural rain and 1 rainfall simulator with 3 repetition in each rain. some physico chemical and biological properties of soil, as ph, ec, mwd, bd, npk, om, sp, caco3 were measured.result: the results showed that vermicompost and compost fertilizers significantly increase the total n, available k, available p, organic matter, mean weight diameter (mwd) and saturation percentage more than the control plot. soil bulk density decreased in plots of vermicompost and compost compare to the control. the compost and vermicompost in the level of 1 percent reduce significantly the runoff volume in the first natural rainfall 68.5 and 82.6 and the second natural rainfall 62.56 and 74.2 and the simulator 30.3 and 45.45. the compost and vermicompost in the level of 1 percent reduced significantly sedimentation the compare to the control. vermicompost treatments had the least and control treatments had the most of runoff volume and sedimentation. the compost and vermicompost in the level of 1 perecent reduce significantly sedimentation the compare of control. vermicompost treatments had the least and control treatments had the most of runoff volume and sedimentation. conclusion: thus, it seems using the fertilizers such as compost and vermicompost can significantly effect on the soil nutrition preservation and improve soil properties and can be found useful in the development of erosion control programs.