بررسی کیفیت آب زیرزمینی متاثر از آببندان‌های پرورش ماهی در محدوده تالار - سیاهرود در استان مازندران

مقدمه و هدف: آببندان ها سازه های بومی طبیعی یا انسان‌ساخت در شمال ایران هستند که از آن ها برای ذخیره آب های سطحی استفاده می گردد. از کاربری های ثانویه این سازه ها می توان به پرورش ماهی و احداث تفرجگاه اشاره کرد. این پهنه های آبی در طولانی‌مدت موجب افزایش آلاینده ها و نفوذ آن ها به آبخوان می شوند، ازاین‌رو بررسی شرایط کیفی آن ها و تاثیرشان بر اکوسیستم منطقه امری ضروری است.مواد و روش ها: این مطالعه با هدف بررسی شرایط کیفی آب سه آببندان در استان مازندران و تاثیر آن بر کیفیت آب چاه های اطراف انجام شده است. برای بررسی و تحلیل کیفیت آببندان ها و پهنه بندی پارامترهای نیترات، نیتریت، ph، ec و tds در محدوده ی آببندان های واسوکلا، موارم کلا و پایین لموک در شهرستان های قائم‌شهر و جویبار انتخاب شدند تا میزان تاثیرپذیری شرایط کیفی آبخوان در اطراف آببندان های مذکور، مورد بررسی قرار گیرد. علت انتخاب آببندان های مذکور این است که تا شعاع 500 متری این آببندان ها منابع ورودی دیگری وجود ندارد و در فواصل تقریبی 100 الی 300 متری آن ها نیز چاه هایی برای بررسی شرایط کیفی آبخوان در دسترس است. همچنین از این آببندان ها علاوه بر آبیاری برای پرورش ماهیان گرم آبی نیز استفاده می شود.یافته ها: نتایج نشان می دهد که روند تغییرات کیفی آببندان ها و چاه های مجاور آن ها از الگوی ثابت پیروی می کند، به‌نحوی‌که از تیرماه الی شهریورماه سال 1399 (سه ماه) مقادیر پارامترهای مورد بررسی به‌طور نسبی افزایش‌یافته و پس از رسیدن به مقدار حداکثر که معمولاً در مردادماه اتفاق می‌افتد، روند کاهشی در پیش می گیرد. همچنین با بررسی مقادیر غلظت پارامترها در هر یک از آببندان ها و چاه های مجاور مشخص گردید تغییرات مقادیر آلاینده ها با افزایش فاصله از آببندان ها کاهش یافته است. بررسی کیفی چاه ها نیز نشان از مطلوب بودن شرایط کیفی آن ها برای کاربری شرب که مهم‌ترین کاربری آن هاست دارد و تنها در برخی چاه ها نیاز به تصفیه اولیه می باشد. مقایسه های کیفی برای بررسی تغییرات کیفیت در فواصل مختلف از آببندان نشان می دهد که با افزایش فاصله از آببندان ها، از میزان آلاینده ها کاسته شده و در فاصله بین چاه دوم و چاه سوم تغییرات در مقادیر پارامترها در حدود 0/5 درصد می باشد و می توان در فاصله 300 متری چاه ها شرایط کیفی آبخوان را پایدار دانسته و عنوان داشت که دیگر آببندان های پرورش ماهی بر شرایط کیفی آبخوان تاثیر ندارد.نتیجه گیری: بررسی ها نشان داد که شرایط کیفی آببندان ها در وضعیت مطلوبی برای کاربری پرورش ماهی قرار دارد و در کاربری کشاورزی نیز فقط پارامتر ph از محدوده مجاز بالاتر می باشد که متاثر از شرایط کیفی آببندان ها بوده است.

investigation of water quality of fish farming ab-bandans and its effect on groundwater in mazandaran province

introduction and objective: ab-bandan is a native or man-made pond in northern iran that is used to store surface water. secondary uses of these structures include fish farming and recreation areas. these water bodies can increase pollutants and their penetration into the aquifer, by accumulating water for a long time. therefore, it is necessary to investigate their qualitative conditions and their impact on the ecosystem of the region.material and methods: in this study, to investigate the effect of ab-bandans on the aquifer, the water quality of three ab-bandans in mazandaran province and the wells around them have been investigated. wells were selected at approximately 100, 200, and 300 m distances around the ab-bandans. during three-month periods with an interval of 15 days, water from the ab-bandans and surrounding wells was sampled. the parameters of nitrate, nitrite, ph, ec, and tds were measured to determine the water quality of the ab-bandan and its effect on the aquifer.results: results have shown that the water quality of ab-bandansis in good condition for fish farming. in agricultural use, only the ph parameter is higher than the allowable range, which is normal for ab-bandans and swamps. investigation of wells’ water quality also shows that their quality is favorable for drinking use - which is their most important use, and only in some wells, initial treatment is required. qualitative comparison to evaluate the quality changes at different distances from the ab-bandan shows that the amount of contaminants decreases with increasing distance from the ab-bandan. between the second well and the third well, the changes in the parameters are about 0.5% and in the distance of 300 meters of the wells, the quality conditions of the aquifer can be considered stable and it can be stated that the ab-bandan no longer affects the water quality of the aquifer.conclusion: investigations show that the quality conditions of the ab-bandan are in favorable condition for use in fish farming. in agricultural use, ph is higher than the permissible range, which was related to the quality conditions of the ab-bandan.