تعیین مناطق احداث دیوار حائل به منظور کاهش سیل گیری اراضی روستای مهرگرد در اثر جریان سیلابی ناشی از شکست سد خاکی قره آقاچ

مقدمه و هدف: شکست سد و رها شدن آب ذخیره شده پشت سد به عنوان یکی از مهم ترین مسائل در طراحی سد ها بوده و لازم است به وقوع و عواقب آن توجه گردد. بنابراین سیاست گزاران و دولت مردان موظف هستند جهت جلوگیری از وقوع خطرات احتمالی ناشی از شکست سد ها اقداماتی را انجام دهند. از جمله این اقدامات می توان به ایجاد دیوار حائل در مسیر جریان سیلاب ناشی از شکست سد ها اشاره نمود.مواد و روش‌ها: در تحقیق حاضر به تعیین و بررسی ایجاد دیوار حائل در مسیر جریان سیلاب ناشی از شکست سد خاکی قره آقاچ در فواصل و سناریو های مختلف پرداخته شده است. پارامتر های ناشی از شکست سد با استفاده از مدل breach تعیین و سپس اطلاعات آن وارد نرم افزار hec-ras شده است.یافته‌ها: نتایج نشان داد برای حالتی که روزنه در تراز 2451 متر از بدنه سد ایجاد گردد، از 50 مقطع مورد بررسی 18 مقطع از طرف ساحل سمت راست و یا ساحل سمت چپ و یا هر دو تعرض می نماید. در مقطع حد فاصله 300 متری از سد، جریان آب به ارتفاع 1/74 متر از ساحل سمت راست و جریان آب به ارتفاع 2/55 متر از ساحل سمت چپ تعرض می نماید. در فاصله 2200 متری از سد، جریان آب به ارتفاع 5/15 متر از ساحل سمت راست و به ارتفاع 0/51 متر از ساحل سمت چپ تعرض می نماید. در مقطع 3000 متری از سد جریان آب به ارتفاع 3/39 متر از ساحل سمت چپ تعرض می نماید. در مقطع 3100 متری از سد، جریان آب به ارتفاع 2/68 متر از ساحل سمت چپ تعرض می نماید. در فاصله 4400 متری از سد جریان آب به ارتفاع 1/19 متر از ساحل سمت راست تعرض می نماید. نهایتاً مقطع 4700 از سد جریان آب به ارتفاع 3/48 متر از ساحل سمت راست تعرض می کند. این در حالیست که اگر در تراز 2446 متر از بدنه سد روزنه ای ایجاد گردد، از 50 مقطع مورد بررسی 15 مقطع از ساحل سمت راست و یا ساحل سمت چپ و یا هر دو تعرض می نماید. بنابراین در این حالت در مقطع حد فاصله 300 متری از سد جریان آب به ارتفاع 0/8 متر از ساحل سمت راست و همچنین جریان آب به ارتفاع 2/12 متر از ساحل سمت چپ تعرض می نماید. در فاصله 2200 متری از سد، جریان آب به ارتفاع 4/21 متر از ساحل سمت راست تعرض می کند. در فاصله 3000 متری از سد، جریان آب به ارتفاع 2/86 متر از ساحل سمت چپ تعرض می نماید. در مقطع 3100 متری از سد، جریان آب به ارتفاع 2/23 متر از ساحل سمت چپ تعرض می کند. در فاصله 4400 متری از سد جریان آب به ارتفاع 0/9 متر از ساحل سمت راست تعرض می نماید. نهایتاً در فاصله 4700 متری از محل سد جریان آب به ارتفاع 2/97 متر از ساحل سمت راست تعرض می نماید.نتیجه‌گیری: مناطق با احتمال سیل گیری بیشتر و با اولویت برای احداث دیوار حائل مشخص شد. شکست سد در تراز 2451 نسبت به تراز 2446 سبب سیل گیری مقاطع بیشتری در طرفین رودخانه مهرگرد خواهد شد. در بین مقاطع مورد بررسی بیشترین تعرض جریان آب در فاصله 2200 متری و مربوط به زمانی است که در تراز 2451 متری از بدنه سد روزنه ایجاد گردد که با توجه به موقعیت حساس تر آن نسبت به سایر مقاطع اهمیت خاص تری یافته و نیاز به احداث دیوار حائل است.

determining the construction areas of the retaining wall in order to reduce the flooding of the lands of mehrgerd village due to the flood flow caused by the failure of the earth dam of ghare aghach

introduction and objective:  dam failure and release of stored water behind the dam is one of the most important issues in dam design and it is necessary to pay attention to its occurrence and consequences. therefore, policymakers and planners are obliged to take measures to prevent the possible dangers of breaking the dams. among these measures, we can mention the creation of a retaining wall in the path of flood flow due to the failure of dams.material and methods: in the present study, the construction of a retaining wall in the flood flow path due to the failure of the ghare aghach earth dam at different distances and scenarios has been investigated. parameters due to dam failure were determined using the breach model and then its information was entered into hec-ras software.results: if the hole is created at the level of 2451 meters from the body, 18 of the 50 sections examined will collide from the right bank or the left bank, or both. at a distance of 300 meters from the dam, the water flow at a height of 1.74 meters from the right and the water flow at a height of 2.55 meters from the left shore collide. at a distance of 2200 meters from the dam, the water flows at a height of 5.15 meters from the right bank and at a height of 0.51 meters from the left bank. at a distance of 3,000 meters from the river, water rises to a height of 3.39 meters from the left side. at 3100 meters from the dam, the water flows to a height of 2.68 meters from the left bank. at a distance of 4400 meters from the river, water at a height of 1.19 meters from the right bank collides. finally, section 4700 of the water river attacks at a height of 3.48 meters from the right bank. however, if a hole is created at the level of 2446 meters from the body of the dam, 15 of the 50 sections examined will be attacked from the right or the left bank, or both. therefore, in this case, at a distance of 300 meters from the dam, water flows to a height of 0.8 meters from the right bank and also water flows to a height of 2.21 meters from the left bank. at a distance of 2200 meters from the dam, water flows at a height of 4.21 meters from the right shore. at a distance of 3000 meters from the dam, the water flow at a height of 2.86 meters from the left bank. at 3100 meters from the dam, water flows at a height of 2.23 meters from the left bank. at a distance of 4400 meters from the river, water at a height of 0.9 meters from the right bank collides. finally, at a distance of 4700 meters from the location of the dam, the water flow at a height of 2.97 meters from the right shore collides.conclusion: areas with higher probability of flooding and with priority to the construction of a retaining wall were identified. the failure of the dam at level 2451 compared to level 2446 will cause flooding of more sections on the sides of mehrgerd river. among the sections studied, the most water flows attack at a distance of 2200 meters and is related to the time when a hole is created at the level of 2451 meters from the body of the dam, which due to its critical location is more important than other sections and the need to construct the wall is a barrier.