تعیین رویکرد ذی‌نفعان دولتی و محلی در تصمیم‌گیری مشارکتی برای اقدامات آبخیزداری حوضه انارچای مشگین‌شهر

مقدمه و هدف: اجرای شیوه‌های مدیریتی و جلب مشارکت بهره‌برداران به دلیل تغییر ادراک و انتظارات ذینفعان با چالش‌هایی همراه است. لازمه مشارکت فعال در تصمیم‌گیری‌های مربوط به اقدامات آبخیزداری، معرفی ویژگی‌های جامعه، افراد موثر و انواع ذی‌نفعان دخیل می‌باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف تعیین رویکرد ذی‌نفعان دولتی و محلی در تصمیم‌گیری مشارکتی برای اقدامات آبخیزداری حوضه انارچای مشگین‌شهر، استان اردبیل با محاسبه نسبت نیمرخ سیاسی (ppr) و شاخص حل تعارض (ir) انجام شد. مواد و روش‌ها: به‌منظور تعیین رویکرد گروه‌های مختلف مشاغل از طریق طراحی پرسشنامه، میزان تاثیر طرح‌های آبخیزداری در بهبود درآمد آبخیزنشینان و ارزیابی میزان مشارکت آبخیزنشینان در اجرای طرح‌ها و کاهش تعارض و افزایش همیاری جوامع محلی بررسی شد. سپس شاخص‌های ppr و ir برای تمامی گروه‌های ذی‌نفع محاسبه و تحلیل شد. به‌منظور تعیین رویکرد گروه‌های مختلف از طریق طراحی پرسشنامه، میزان تاثیر طرح‌های آبخیزداری در بهبود درآمد آبخیزنشینان و ارزیابی میزان مشارکت آبخیزنشینان در اجرای طرح‌ها و کاهش تعارض و افزایش همیاری جوامع محلی بررسی شد. سپس شاخص‌های ppr و ir برای تمامی گروه‌های ذی‌نفع محاسبه و تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار ppr در دامنه صفر و 38 متغیر بوده است. به‌نحوی‌که از بین گروه‌های مورد بررسی، کم‌ترین مقدار ppr نشان از مخالفان تصمیم هستند، برخی از گروه‌ها با مقدار ppr صفر نسبت به موضوعات مطرح شده رویکردی متعادل داشته‌اند. هم‌چنین، میزان ir بین 1 و 1 متغیر بوده است. کم‌ترین مقدار آن برای گروه‌ اساتید (مخالف اجرای تصمیم) در رابطه با اجرای تصمیمات اتخاذ شده نسبت به اثرات اقدامات مکانیکی در حفاظت از آب و خاک می‌باشند و میزان شاخص ir کم‌تر از 1 است. قابل ذکر است که در رابطه با همین موضوع، میزان ir برای اکثریت گروه‌ها نزدیک به 1 ارزیابی شد و نشان‌دهنده این است که این مساله در برنامه‌یزی‌ها توسط ذی‌نفعان و گروه‌ها حل شده است.نتیجه‌گیری: نسبت نیمرخ اجتماعی ضمن تعیین و اولویت‌بندی دیدگاه‌های گروه‌های مختلف تصمیم‌گیر و ذی‌نفع می‌تواند در مدیریت موثر اقدامات بر اساس نقاط قوت و ضعف فرآیند مشارکت آبخیزنشینان مفید واقع شود. در این راستا، تقویت مشارکت ذی‌نفعان و گروه‌های موثر و نیز رفع موانع در گروه‌های کم‌اثر می‌تواند در فرآیند برنامه‌ریزی مدنظر قرار گیرد.

Determining the Attitude of Government and Local Stakeholders in Participatory Decision-Making for Watershed Management Practices in Unar Chay Watershed, Meshgin Shahr, Iran

Extended AbstractIntroduction and Objective: Implementing management practices and involving stakeholders is associated with challenges due to changing perceptions and expectations of stakeholders. Active participation in decision making of watershed management measures is determining the community characteristics, involved people and diverse groups of stakeholders. In this regards, the present research was planned to determine the different groups approach in participatory decisionmaking for watershed management measures in the Unar Chay Watershed of Meshgin Shahr, Ardabil Province via Policy Profile Ratio (PPR) and Index of Resolution (IR).Material and Methods: To achieve the considered goal, the target experts/managers have been chosen based on different background including natural resources, environment, regional water company, nomadic affairs, Jahad griculture, NGOs members, watershed residents, students, university professors and citizen groups. Through designing a questionnaire, the approach of different groups was examined based on analyzing the effect of watershed management projects on improving the income of watershed residents and evaluating the watershed community participation in the projects implementation and conflict reducing and increasing of local community rsquo;s cooperation. Then, the PPR and IR were calculated and analyzed for all stakeholder groups.Results: The results showed that the value of PPR is between zero and 11. So that, among the study groups, the least PPR value was related to the subject of improving the watershed community income for the NGOs group which they were as opponents of the decision. Some of the study groups have a moderate approach towards the considered subjects. Additionally, the IR value was ranged between 50 and 12. The lowest value of IR was obtained for students group (opponents of the decision) towards the Women #39;s empowerment and support via local cooperatives and organizations.Conclusion: The social profile ratio, while determining and prioritizing the views of different decisionmaker and stakeholder groups, can be useful in effectively managing actions based on the strengths and weaknesses of the watershed participation process. In this regard, strengthening the participation of stakeholders and effective groups as well as removing barriers in lowimpact groups can be considered in the planning process.