ارزیابی عملکرد مدیریت بهره وری آب در شبکه های آبیاری (مطالعه موردی: شبکه آبیاری دوستی-خراسان رضوی)

در این مقاله، تاثیر بهره وری آب کشاورزی جهت بهینه یابی الگوی کشت در شبکه آبیاری سد دوستی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، میزان هزینه و درآمد ناشی از فروش محصولات کشاورزی و نیز نیاز آبی این محصولات، به عنوان پارامترهای اصلی مورد استفاده قرار گرفت. در این راستا، محدوده مورد‌مطالعه (شبکه آبیاری سد دوستی) به لحاظ سردهانه های آبگیر، بافت اجتماعی، محدوده فعالیت تشکل های آب بران به شش ناحیه تقسیم گردید و شاخص بهره وری با توجه به بررسی های میدانی برای همه نواحی تعیین شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد با اعمال طرح پیشنهادی، درآمد در کل محدوده مطالعاتی به میزان 20 درصد افزایش می‌یابد و سیستم آبیاری منطقه بهینه خواهد شد. همچنین نیاز آبی سالانه و نیاز آبی تامین‌نشده هر ناحیه از محدوده مطالعاتی با توجه به منابع آبی موجود و نیز براساس استفاده از توابع مدل weap محاسبه گردید و درنتیجه راندمان آبیاری افزایش و نیاز آبی محصولات کشاورزی تا افق طرح (سال 2030) کاهش یافت. نتایج حاصل از این پژوهش در محدوده مطالعاتی، می‌تواند رویکرد مدیریتی مناسبی را جهت اتخاذ تصمیم‌گیری‌های آتی برای سیاست گذاران و ذی‌مدخلان حوزه آب در این محدوده فراهم نماید.

Evaluating the Water Productivity Management Performance in Irrigation Networks (Case Study: Doosti Irrigation Network- Khorasan Razavi)

In this study, the effect of agricultural water productivity for optimization of the cultivation pattern in the irrigation network of Doosti Dam has been investigated. For this purpose, the amount of costs and revenues from the sale of agricultural products and the water demand of these products were used as the main parameters. In this regard, the study area (Doosti Dam Irrigation Network) was divided into six areas in terms of catchments, social context, scope of activities of aquifers and productivity index according to field surveys for all Areas were identified. The results show that with the implementation of the proposed plan, income in the whole area will increase by 20% and the irrigation system of the region will be optimized. Also, the annual water demand and unmet water demand of each area of the study area were calculated according to the available water resources and also based on the use of WEAP model functions. As a result, irrigation efficiency increased and water demand of agricultural products decreased until the project horizon (2030). The results of this study in the study area, can provide a good management approach to make future decisions for policy makers and stakeholders in the field of water in this area.