چارچوب مشارکت کنشگران در فرآیند تصمیم‌سازی مدیریت آب (مطالعه موردی: حوزه آبریز کشف رود)

سیستم‌های پیچیده اجتماعی بومی مانند آنچه در مدیریت آب یک حوزه آبریز اتفاق می‌افتد، معمولاً پویا، چندهدفه یا چندبعدی بوده و نیازمند مشارکت جدی کنشگران متعدد است و تصمیم‌گیری در چنین سیستم‌هایی همواره با مشکلاتی جدی روبه‌رو است. حوزه آبریز کشف رود در استان خراسان رضوی به دلیل رشد شدید جمعیت، توسعه اقتصادی بالا، کمیابی آب و تخصیص غیر یکپارچه منابع آب دارای بحرانی ترین آبخوان های کشور است. در این راستا بهترین راه مدیریت آب، ایجاد تعامل سازنده میان کنشگران درگیر در این حوزه است. بدین منظور پژوهش حاضر با رویکردی مشارکتی به ارائه چارچوبی جهت شناسایی، تحلیل و مشارکت کنشگران کلیدی در فرآیند تصمیم‌سازی این حوزه آبریز پرداخته است. این چارچوب مشارکتی دارای دو بخش است. بخش اول تحلیل و پیمایش بیش از 60 کنشگر به کمک روش گلوله برفی و ماتریس قدرت علاقه و بخش دوم مشارکت و درگیر نمودن کنشگران کلیدی با استفاده از مدل‌های دایره تاثیر (ci) و iap2 انجام شد. نتایج این پژوهش منجر به تدوین یک چشم‌انداز مشترک در افق 1420 شده است که در آن حوزه آبریز کشف رود دارای تعادل پایا در منابع و مصارف آب خواهد بود. ذیل این چشم‌انداز، 19 راهبرد، 63 سیاست کلان و 232 سیاست خرد (اجرایی) تدوین‌یافته است که 41 درصد از این سیاست‌ها ماهیت اجتماعی داشته‌اند. ارزیابی پرسشنامه‌ای، اجرایی و موثر بودن سیاست ها نشان داده است که اکثریت کنشگران کلیدی این حوزه با اجماع بالا بر اجرایی شدن و اثرگذاری آن سیاست‌ها در جهت دستیابی به چشم انداز مشترک اجماع داشته‌اند. با توجه به نتایج این پژوهش، چارچوب منسجم ارائه شده می‌تواند به عنوان مبنایی برای شناسایی، اولویت‌بندی، تحلیل و مشارکت کنشگران در جهت افزایش سطح مشارکت ایشان در فرآیند تصمیم سازی مدیریت آب حوزه های آبریز کشور ارائه شود.

CCollaborative Framework for Decision Making Process of the Water Management (Case Study: Kashafrood Basin)

Sophisticated social ecology systems, such as those in water management in a basin, are usually dynamic, multidimensional, or multidimensional, requiring serious engagement by multiple actors, and decision making in such systems is always faced with serious problems Kashafrood basin in Khorasan Razavi province is one of the most critical aquifers in the country due to the high population growth, high economic development, water scarcity and nonintegrated allocation of water resources. In this regard, the best way to manage water is to create constructive interaction between actors involved in the basin. To this end, the present study has been conducted with a collaborative approach to provide a framework for identifying, analyzing and participating key actors in the decisionmaking process of this catchment area. This collaborative framework has two parts. The first part is the analysis of over 60 activists using the snowball method and the powerinterest matrix, and the second part involves the involvement of key actors using the Circle of Influence Models (CI) and IAP2. The results of this study have led to the development of a common perspective on horizon 1420, in which the basin will have a sustainable balance in resources and water consumption. Under this vision, 19 strategies, 63 macro policies and 232 micro policy (executive), 41% of these policies have a social nature. The evaluation of the policy questionnaire, the implementation and effectiveness of the policies has shown that the majority of key actors in the basin have agreed on a high consensus on the implementation and effectiveness of those policies to achieve a common vision. According to the results of this research, the coherent framework presented can serve as a basis for identification, prioritization, analysis and collaboration of actors in order to increase their level of collaboration in the process of water management decision making in the basin of the country.