>
Fa   |   Ar   |   En
   بررسی اثر واحدهای سنگ شناسی برروی ضریب رواناب (مطالعه موردی هجده حوزه آبخیز در سه منطقه اقلیمی ایران)  
   
نویسنده ایزدی محمد ,بهره مند عبدالرضا ,محمدیان بهبهانی علی ,کمکی چوقی بایرام ,آذرخشی مریم
منبع پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز - 1399 - دوره : 11 - شماره : 21 - صفحه:236 -248
چکیده    زمین شناسی یکی از مهم ترین عوامل موثر بر رواناب و رسوب به شمار می رود. سازندهای زمین شناسی از یک طرف کنترل کننده ویژگی های توپوگرافیک یک حوضه هستند و از سوی دیگر خاک و ویژگی های سطحی زمین تابع این تشکیلات محسوب می شوند. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر واحدهای سنگ شناسی به عنوان عامل اصلی موثر بر حجم رواناب تولیدی و ضریب رواناب حوزه های آبخیز می باشد. برای این منظور، در تحقیق حاضر حوزه های آبخیز غالباً کوچک (کوچک ترین حوزه با مساحت 17.2 کیلومترمربع و بزرگ ترین حوزه 138.4 کیلومترمربع) با ویژگی سنگ شناسی غالب (به طوری که تقریباً بیش از 70 درصد از مساحت حوزه را یک واحد سنگی و یا تشکیلات سنگچینه شناسی مشابه به خود اختصاص داده است) در سه منطقه اقلیمی (بر حسب بارش) متفاوت براساس منحنی تجمعی بارشرواناب متناظر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به طور مشخصی نشان دهنده اثر معنی دار واحدهای سنگ شناسی بر روی ضریب رواناب است به طوری که حوزه هایی با واحدهای سنگچینه شناسی یکسان منحنی های مشابه و حوزه هایی با واحدهای سنگچینه شناسی متفاوت منحنی های متفاوتی دارند. واحدهای سنگچینه شناسی با تخلخل بیشتر دارای قدرت نفوذ بیشتر بوده و پتانسیل تولید رواناب کمتری دارد. برای مثال حوزه های فیلیتی خراسان رضوی به دلیل داشتن تخلخل کمتر نسبت به حوزه های آندزیت و توف آتش فشانی پتانسیل تولید رواناب بیشتری دارند. همچنین نتایج حاکی از تغییرات فصلی ضریب رواناب می باشد.
کلیدواژه سازندهای زمین‌شناسی، ضریب رواناب، نمودار بارش-رواناب، واحدهای سنگ-چینه‌شناسی‌
آدرس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان, گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی, ایران, دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان, گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی, ایران, دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان, گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی, ایران, دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان, گروه آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی, ایران, دانشگاه تربت حیدریه, دانشکده کشاورزی, ایران
 
   Investigating the Effects of Lithological Units on Runoff Coefficient (A case study of 18 watersheds in three climatic regions of the Iran)  
   
Authors Bahremand Abdolreza ,Mohammadian Behbahani Ali ,Komaki Chooghi Bairam ,Azarakhshi Maryam ,Izadi Mohammad
Abstract    Geology is one of the most important factors in the production of runoff and sediment. Geological formations, on the one hand, control the topographic features of a domain, and on the other hand, control the soil and surface features of the earth which are considered to be the function of this organization. The purpose of this study was to compare the effects of Lithological units as the main factor in determining the volume of runoff production in watersheds. For this purpose, in the present study, 18 small watershed (the smallest area with an area of ​​17.2 km2 and the largest one with ​​134.1 km2) with a predominant lithology (as much as 70 percent of the study area is covered by the similar lithostratigraphic units) in three different climatic regions were analyzed based on the cumulative rainfallrunoff curves. The results of the study clearly indicate the significant effect of the Lithological units on the runoff coefficient, so that the watersheds with identical Lithological units have similar curves, and the watersheds with different Lithological units have different curves. Therefore, lithostratigraphic units with high porosity have high penetration and less runoff potential. For example, the Phyllithic areas in Khorasan Razavi have higher runoff potential than others, in fact, their porosities are less than those of andesitic and volcanic tuffs. The results also show a seasonal variation of runoff coefficient in the studied watersheds.
Keywords Lithostratigraphic units ,Geological Formations ,Runoff Coefficient ,Rainfall-Runoff cumulative curve
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved