بررسی کارآیی تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی در اولویت‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی زیرحوزه‌های آبخیز باراجین

سیل یکی از بلایای طبیعی است که از هرساله موجب خسارات جانی و مالی فراوانی می‌شود. لذا پهنه بندی پتانسیل سیل‌خیزی، اقدامی ضروری برای کاهش خسارات ناشی از آن است. هدف از این پژوهش، بررسی کارآیی تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی برای پهنه‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی و اولویت‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی زیرحوزه‌های آبخیز باراجین قزوین بود. بدین منظور پتانسیلسیل خیزی زیرحوزه ها با بکارگیری تحلیل سلسله‌مراتبی تعیین و با نتایج سیل‌خیزی حاصل از مدل hechms به عنوان داده های مشاهداتی مقایسه شد. نتایج نشان داد که علاوه بر تطابق کامل بین نقشه‌های طبقه‌بندی شده دو روش، همبستگی معنی‌داری (0.929 و 0.934) بین رتبه پتانسیل سیل‌خیزی حاصل از ahp و رتبه دبی پیک سیلاب با دوره بازگشت‌های 25 و 50 سال زیرحوضه ها وجود دارد. همچنین تحلیل اوزان‌ حاصل از ahp نشان داد که در سیل‌خیزی زیرحوزه ها، به طور کلی عوامل هیدروکلیماتیک (وزن = 0.65) از اهمیت بیشتری نسبت به عوامل مورفومتری (وزن = 0.35) برخوردارند و عامل شدت بارش برابر با زمان تمرکز نیز مهم‌ترین عامل می باشد (وزن = 0.373). بر اساس رتبه‌بندی نهایی، زیرحوزه های 5، 3 و 4 که در نواحی کوهستانی و بالادست حوزه واقع شده‌اند، پتانسیل سیل‌خیزی بالایی دارند که بیشتر به دلیل وزن بالای دو زیرمعیار شدت بارش برابر با زمان تمرکز و بارش با دوره بازگشت 25 ساله نسبت به زیرحوزه‌های دیگر است. نتایج این تحقیق علاوه بر شناخت فرآیندهای حاکم بر حوزه، می‌تواند راهنمای مناسبی برای کنترل سیلاب های منطقه مطالعاتی باشد.

Evaluation the Efficiency of AHP Model in Prioritizing of Barajin Sub Watersheds from Flood Potential Viewpoint

Flood is one of the natural hazards that causes numerous financial and life damages each year. Therefore, flood potential prioritizing is crucial to reduce the damages caused by it. The aim of this study was to evaluate the efficiency of the Analytic Hierarchy Process (AHP) in flood potential prioritizing of Barajin subcatchments. So, flood potential of subcatchments was determined using AHP and the results are compared with the outputs of the HECHMS model as observed data. The results showed that in addition to full compliance of the two maps, there is a significant correlation (0.9299 and 0.934) between flooding potential ranks and peak flood discharge ranks with the return periods of 25 and 50 years of subcatchments. The weights of AHP were also showed that in the flood of subcatchments, generally, hydroclimatic criteria (weight = 0.65) is more important than morphometric criteria (weight = 0.35); and the rainfall intensity is the most important subcriteria (weight = 0.373). Based on the final ranking, subcatchments of 5, 3, and 4 that are located in upland and mountainous areas, have high flood potential due to the high weight of tow subcriteria, one rainfall intensity, and the other 25years rainfall. The results of this study could be a good guide for controlling floods of the study area in addition to understanding the processes governing the watershed.