مکان‌یابی مناطق مستعد احداث سد زیرزمینی با استفاده از منطق فازی و بولین در مناطق مرکزی استان اردبیل

در مناطق خشک و نیمه‌خشک تغییرات بارندگی از لحاظ زمان و مقدار از نوسانات بالایی برخوردار می باشد که مدیریت منابع آب در این مناطق را حائز اهمیت می‌کند. در این تحقیق با استفاده از منطق بولین و فازی اقدام به پهنه‌بندی مناطق مستعد جهت احداث سد زیرزمینی در مناطق مرکزی استان اردبیل با مساحت 7461 کیلومترمربع و اقلیم نیمه‌خشک شد. برای این منظور از معیارهای توپوگرافی، زمین‌شناسی، کاربری اراضی، ژئومورفولوژی، کمّیت و کیفیت آب، عمق آبرفت و رتبه بندی آبراهه استفاده شد. در روش منطق بولین بعد از تهیه معیارها، مناطق مناسب و نامناسب برای هر معیار در دو کلاس صفر و 1 تعیین و با عملگر and تلفیق شدند. در روش منطق فازی معیارها در چندین کلاس قرار گرفته و بین صفر تا 1 برحسب مطالعات انجام شده و شرایط منطقه امتیازبندی شده و با عملگر گاما فازی تلفیق شدند. بین نقشه‌های ورودی و نقشه نهایی به‌دست آمده با استفاده از هر دو روش تطابقت خوبی وجود دارد و به‌طورکلی مناطق مرکزی و بخشی از مناطق جنوب غربی و شمالی حوضه را مستعد احداث سدهای زیرزمینی تعیین کردند. نتایج حاصل از منطق فازی نشان داد که در منطقه مورد مطالعه آبراهه‌هایی با رتبه 3 و مناطق آبرفتی عمیق از استعداد بیشتری برای احداث سد زیرزمینی برخوردار می‌باشند. بنابراین برای احداث سدزیرزمینی در مناطق مرکزی استان اردبیل این نواحی باید در اولویت قرار گیرند.

Determination of Suitable Areas for underground Dam Construction Using Boolean and Fuzzy Logics in Central Areas of Ardebil Province

In the arid and semiarid area's rainfall have considerable changes in terms of time and amount that make the water resource management an important issue. In this research, using both Boolean and Fuzzy logic were zoned potentiality suitable areas for construction of underground dams. The study area is located in the central region of Ardabil province with 7461 km2 area and semiarid climate. For this purpose, were used many criteria consist of topography, geology, land use, geomorphology, water quality and quantity, depth of alluvial, and channels ranking. In the Boolean logic method, after preparing the related criteria, suitable and unsuitable areas were determined in two classes 0 and 1 that were combined using AND operator. In the Fuzzy logic method, the criteria were prepared in many classes and scored from 0 to 1 regarding previous researches and area conditions, then the criteria were combined with Fuzzy gamma operator. There is a good accordance between used criteria and combined maps that obtained from two methods. Overall central area and part of southwest and northern area determined as suitable locations for construction of underground dams. Results of Fuzzy logic showed that in the study area, the streams with 3 rank and deep alluvial areas have a high potentiality for underground dams rsquo; construction. Therefore, these areas should be considered as the suitable areas for underground dams.