بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی بر سیل خیزی و رسوب زایی حوزه آبخیز حنیفقان، فارس

در یک اکوسیستم طبیعی بهره‌برداری از زمین و ایجاد تغییر در شرایط محیطی به‌ویژه پوشش گیاهی و کاربری اراضی آن اکوسیستم بر پاسخ‌های هیدرولوژیکی مانند جاری شدن سیلاب و میزان فرسایش و رسوب منطقه تاثیرگذار می باشد و در نهایت باعث خسارات شدید اقتصادی -اجتماعی می‌شود. لذا پیش بینی تغییرات کاربری اراضی بر وضعیت سیلاب های دهه های آتی و رسوب زایی حوزه، راهگشای مقابله با این پدیده خواهد بود. جهت شبیه سازی سیستم هیدرولوژیکی دهه های آتی، مدل hechms که برای دوره گذشته واسنجی و اعتبارسنجی شده، با تغییر در شماره منحنی و درصد نفوذناپذیری زیر حوزه‌ها اجرا شد؛ و هیدروگراف‌های پیش‌بینی‌شده دهه های آتی (2020، 2025 و 2030) و گذشته (2004) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد دبی اوج و حجم سیلاب در دهه های 2020، 2025 و 2030 نسبت به دهه 2004 به ترتیب (52.8 و 20.41)، (70.29 و 32.51) و (78.87 و 38.05) افزایش خواهد یافت. میانگین دبی اوج در دهه 2020، 2025 و 2030 نسبت به میانگین دبی اوج رگبارهای مشاهداتی (در اثر تغییر کاربری اراضی و ثابت ماندن سایر شرایط) به ترتیب 16، 25 و 38.35 درصد افزایش خواهد یافت. مرحله دوم، تعیین تغییرات رسوب در آینده با استفاده از منحنی سنجهرسوب بود که با قرار دادن دبی دهه 2004 و دهه های 2020، 2025 و 2030 در آن، میزان رسوب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان رسوب برای سال 2020 در مقایسه با سال 2004 به میزان 12.01، برای سال 2025 در مقایسه با سال 2020، 15.14 درصد و برای سال 2030 در مقایسه با سال 2025، 36.64 درصد افزایش خواهد یافت. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، تغییر کاربری در آینده و به‌تبع آن افزایش دبی، رسوب هم به‌طور قابل‌توجهی افزایش پیدا خواهد کرد؛ که می تواند شرایط هیدرولوژیکی و مورفولوژی حوزه را تحت تاثیر قرار دهد.

Investigation of the Effects of Land use Change on Flooding and Sedimentation In Honifaqan Watershed

In a natural ecosystem, land exploitation and change in environmental conditions, particularly changes in vegetation and land use effects on hydrological responses such as floods and erosion and sediment and ultimately causing heavy socialeconomic losses. Then, prediction of effect of land use changes on flood situation in the future decades and sedimentation of watersheds will be the way to deal with this phenomenon. To simulate the hydrological behavior in future decades, HECHMS model was calibrated and validated for the previous period, with changes in curve number and percentage of impermeability (as a result of land use changes). Then, predicted hydrograph for coming decades (2020, 2025 and 2030) and last (2004) were compared. The results show that the peak discharge and flood volume in the 2020, 2025 and 2030, will be increased in compared to the decade of 2004 equal to (52.8 and 20/41), (70.29 and 32.51) and (87.78 and 38.05), respectively will increase. Mean peak in the 2020, 2025 and 2030 will be increase (due to land use change), 16, 25 and 38.35 percent, respectively. In the next step, sediment changes in the future was investigated using the sediment rating curve in decades of 2020, 2025 and 2030. The results showed that the amount of sediment for 2020 will be increase 12.01 % compare to 2004, for 2025 compare to 2020, 15.14 % and for 2030 compare to 2025, 36.64 %. According to the results, land use change in future leads to increase in discharge and sediment, which could affect the hydrological and morphological conditions of watershed.