بررسی شکست سد پلرود در اثر روگذری و روندیابی سیلاب ناشی از آن در پایین دست

سدهای مخزنی با اهدافی نظیر تامین منابع آب، کنترل سیلاب و تولید نیروی برق آبی احداث می شوند. پدیده شکست سد، همواره سدها را تهدید می کند و موجب تلفات مالی و انسانی شدید در مناطق پایین دست می شود. اگر پدیده شکست و آثار ناشی از آن، قبل از احداث سد پیش بینی گردد، خسارات ناشی ازشکست در آینده کاهش می یابد. در پژوهش حاضر شکست سد پلرود در اثر روگذری با استفاده از مدل breach gui مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد هیدروگراف سیلاب ناشی از شکست سد، دارای دبی اوج 47253 مترمکعب بر ثانیه می باشد. این دبی، 27 ساعت پس از شروع سیلاب و یک ساعت پس از آغاز روگذری از سد رخ می دهد. سپس روندیابی سیلاب به منظور تعیین اثرات شکست سد توسط مدلhecras انجام شد. نتایج روندیابی سیلاب نشان داد که دبی اوج در مدت زمان 54 دقیقه، از محل سد به آخرین مقطع رودخانه در 15 کیلومتری پایین دست خواهد رسید و از کاهش 62 درصدی برخوردار است. انطباق تصاویر پهنه های سیلابی و تصاویر ماهواره ای منطقه مورد بررسی در مدل google earth نشان داد که 18 روستا و محدوده هایی از شهرهای کلاچای و رحیم آباد در پایاب سد دچار آب گرفتگی شدید می شوند. سیلاب ناشی از این شکست همچنین موجب فرسایش در مناطق نزدیک به محل سد می شود.

Investigation of Polrood Dam Break due to Overtopping and its Resulted Flood Routing in the Downstream

Storage dams are constructed for several aims such as; water supply, flood control and energy generation. Dams are being threat by breakage and cause severe financial and human losses in downstream. If dam breakage phenomenon and its resulted effects are furcated before dam construction, the losses will be reduced in the future. In this study, the Polrood dam breakage due to overtopping has been investigated by BREACH GUI model. Results showed that the flood hydrograph due to dam breakage possessed a discharge peak of 47253 m3/s. This peak occurs 27 hrs after flood beginning an hour after overtopping. Then, flood routing was carried out in order to determine the effects of dam breakage by HECRAS model. The results of flood routing showed that the discharge peak arrived at the last cross section of 15 km distances in the dam downstream after 54 minute which possessed a decrease of 62%. The overlay of floodplain maps with Google Earth model showed that 18 villages and some regions of Kelachay and RahimAbad cities are affected by flooding in dam downstream. The flood resulted of this dam breakage, also causes river erosion near to the dam.