بررسی مشخصات رسوبات ترسیب‌شده در سطح عرصه شبکه‌ پخش سیلاب و تغذیه مصنوعی (مطالعه موردی- آبخوان جاجرم)

بررسی روند رسوب گذاری سطحی خاک در پروژه های تغذیه مصنوعی و پخش سیلاب بر آبخوان که تحت عنوان طرح های آبخوانداری احداث شده اند، می تواند در فرآیند طراحی سازه ها و همچنین مدیریت شبکه موثر باشد. مرور منابع نشان می دهد عمده مطالعات در عرصه های پخش سیلاب در شرایطی انجام شده است که شبکه های اجراشده دارای عمر کم یا دفعات سیل گیری محدود هستند. ایستگاه پخش سیلاب بر آبخوان جاجرم در استان خراسان شمالی دارای آمار ثبت شده ی 37 مورد سیل گیری از سال 1376 می باشد. در این تحقیق به منظور بررسی روند رسوبگذاری سطحی و تغییرات بافت خاک در عرصه پخش سیلاب، نمونه ای از رسوبات در کانال آبرسان و 9 نوار پخش برداشت شد. در ادامه و با حفر سه پروفیل خاک در داخل شبکه و یک پروفیل در خارج عرصه (به عنوان شاهد) در سه عمق 0-30، 30-60 و 60-90 سانتی متر نمونه برداری شد. نمونه های رسوبات و خاک به کمک سری الک های استاندارد دانه بندی گردید و ذرات ریزدانه نیز با آزمایش هیدرومتری دانه بندی شد. نتایج نشان می دهد رسوبات وارده به شبکه بافت سیلت و رسی دارند. دانه بندی رسوبات به سمت پایین دست عرصه پخش سیلاب ریزدانه تر می شود البته روند تغییرات در نوارهای 4 تا 9 خیلی کمتر است. نتایج مربوط به پروفیل های خاک نیز نشان می دهد رسوبات ریزدانه عمدتاً در لایه 0 تا 30 سانتی متری سطحی خاک فیلتر شده و بخش کمی از رسوبات به لایه های زیرین نفوذ می کنند. بر اساس نتایج پیشنهاد می شود در طرح های اجرایی، نوارهای اولیه به عنوان رسوبگیر درنظر گرفته شود و ابعاد و فواصل سازه ها متناسب با این شرایط طراحی گردد.

Investigation of Characterized Sediments in the Field of Floodwater Spreading and Artificial Recharge (Case Study: Jajarm Aquifer)

Study of sedimentation trend in artificial recharge projects and flood spreading on the aquifer (Aquifer management) can be effective in designing structures and network management. Literature review shows that most studies in the flood spreading area shave been conducted in networks that have a low life span or low flood numbers. Since 1997, the flood spreading station on the Jajarm aquifer in North Khorasan province has recorded 37 floods. Events In this study, in order to investigate the surface sedimentation and soil texture changes in the flood spreading area, sampling of sediments were done in the main canal and 9 secondary canals. In the next step, three soil profiles inside the grid and a profile outside the field were drilled (as a control sample) and samples were taken at three depths of 030, 6030 and 6090cm. Sediment and soil samples were prepared by using standard sieves. The fine particles were gained by hydrometric testing. The results show that the sediments in the flood spreading network have silt and texture clay. The sediment aggregates become smaller toward downstream flood spreading region. Although the changes in tapes 4 to 9 are much less. The results of soil profiles show that finegrained sediments are deposited on the surface of the soil at a depth of 0 to 30cm and a small portion of the sediments penetrates into the underlying layers. Based on the results, it is suggested in the implementation plans, the initial strips should be considered as sediment traps and the dimensions and distances of the structures should be designed in accordance with these conditions.