>
Fa   |   Ar   |   En
   ارزیابی و کاربرد زمین آمار در شناسایی و تحلیل ویژگی های خشکسالی حوضه جازموریان  
   
نویسنده لطفی نسب اصل سکینه ,گوهردوست آزاده ,خسروشاهی محمد
منبع پژوهشنامه مديريت حوزه آبخيز - 1397 - دوره : 9 - شماره : 18 - صفحه:12 -25
چکیده    خشکسالی به عنوان یکی از مهم ترین بلایای طبیعی پدیده ای است پیچیده، که تاثیرات مهمی بر روی منابع آبی و اکوسیستم های طبیعی گذاشته و زندگی بسیاری از جوامع انسانی را از نظر اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تحت تاثیر قرار می دهد. لذا ایجاد یک سیستم مدیریتی مناسب مبتنی بر شناخت ویژگی های خشکسالی از جنبه های فراوانی، شدت، تداوم و گستره و پایش آن به منظور کاهش خسارات و تبعات ناشی از آن امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در این تحقیق با هدف درک بهتر از خشکسالی های حوضه جازموزیان و شناخت دوره های خشک و تر به مطالعه 8 ویژگی خشکسالی با استفاده از شاخص های خشکسالی هواشناسی spi و czi و سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته شد و بدین منظور داده های بارش 24 ایستگاه بارانسنجی در یک دوره سی ساله بین سالهای63-1362 تا 92-1391 استخراج و ارزیابی خشکسالی بر اساس آنها صورت پذیرفت. به منظور درونیابی و تهیه مناسب ترین نقشه پهنه بندی ویژگی های مورد مطالعه روش های کریجینگ، کوکریجینگ و معکوس فاصله (idw) انتخاب و مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. برای انتخاب مدل مناسب جهت برازش بر روی واریوگرام تجربی از معیار نسبت واریانس ساختار دار (sill) به غیر ساختاردار (nugget) استفاده شد و جهت انتخاب روش درونیابی بهینه معیارهای میانگین خطا (mbe)، میانگین قدر مطلق خطا (mae)، جذر میانگین مربعات خطا (rmse) و انحراف استاندارد عمومی (gsd) با مقادیر کمتر و ساختار فضایی قویتر مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که در مطالعه اکثریت ویژگی های خشکسالی روش کوکریجینگ نسبت به دو روش دیگر ارجحیت داشته و شاخص spi وضعیت خشکسالی را با جزئیات بیشتر و بهتری نسبت به شاخص czi ارزیابی می کند. از طرفی حوضه آبخیز جازموریان بخصوص در نواحی شرقی و محدوده استان سیستان و بلوچستان از حساسیت نسبتاً بالایی نسبت به پدیده خشکسالی برخوردار بوده به گونه ای که بر میزان فراوانی، تداوم و شدت خشکسالی ها به سمت نواحی شرقی و جنوب شرقی افزوده می شود و ساکنین این مناطق را به شدت تحت تاثیر پیامدهای ناشی از خشکسالی قرار می دهد. لذا پیشنهاد می گردد در برنامه ریزی های کلان و طرح های مدیریت مقابله با پدیده خشکسالی برای حوضه جازموریان به مطالعه خشکسالی در مقیاس ه ای زمانی مختلف ماهانه و سالانه پرداخته و نسبت به ارایه راهکار مناسب و مجزا برای مناطق مرتفع و مناطق دشتی و پست اقدام گردد.
کلیدواژه خشکسالی هواشناسی، شاخص Spi، شاخص Czi، روش های درونیابی، مدل نیم تغییرنما
آدرس وزارت جهاد کشاورزی, موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, بخش تحقیقات بیابان, ایران, وزارت جهاد کشاورزی, موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, بخش تحقیقات بیابان, ایران, وزارت جهاد کشاورزی, موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی, بخش تحقیقات بیابان, ایران
 
   Assessment and Application of Geostatistics in Identifying and Analyzing Drought Characteristics of Jazmourian Watershed  
   
Authors Gohardoust Azade ,khosroshahi Mohammad KHosroshahi ,lotfinasabasl sakineh
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved