ارزیابی و اولویت‌بندی زیرحوزه‌های آبخیز قطورچای بر اساس درجه سلامت آبخیز(مطالعه موردی: قطورچای، خوی، آذربایجان غربی)

مدیریت جامع حوزه های آبخیز فرآیندهای مخرب را شناسایی و با کاهش آن ها خدمات آبخیز را بهبود می بخشد. فرآیندهای مخرب سلامت حوزه های آبخیز را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین با آگاهی از میزان سلامت حوزه می توان در جهت تحقق اهداف مدیریت جامع حوزه های آبخیز و آبخیزداری عمل نمود. در این پژوهش، یازده زیرحوزه قطورچای در شهرستان خوی با مساحت 68400 هکتار بر اساس درجه سلامت آبخیز اولویت بندی گردیدند. به منظور ارزیابی سلامت زیرحوزه ها اقدام به انتخاب شاخص های اصلی و موثر در میزان سلامت حوزه گردید. ارتباطات و تعاملات بخش های تشکیل دهنده هر یک از زیرحوزه ها برای ارزیابی شاخص ها در نظر گرفته شد. سلامت زیرحوزه ها در پنج بخش وضعیت زیستی (غنای گونه ای)، پیوستگی هیدرولوژیک (تعداد سازه در واحد طول رودخانه)، ژئومورفولوژی (حساسیت پذیری خاک به فرسایش و حساسیت پذیری اقلیم)، هیدرولوژی (پوشش گیاهی چندساله و سطوح غیرقابل نفوذ) و کیفیت آب (منابع آلاینده نقطه ای و غیرنقطه ای) ارزیابی گردید. زیرحوزه های منطقه مورد مطالعه از نظر هر یک از شاخص ها اولویت بندی شد و در پایان نقشه نهایی از ترکیب کلیه شاخص ها حاصل گردید. نتایج اولویت بندی کلیه شاخص ها نشان داد که وضعیت سلامت کلیه زیرحوزه ها متوسط می باشد و زیرحوزه شماره 11 با دارا بودن امتیاز 60/39 نسبت به سایر زیرحوزه ها از حداکثر امتیاز سلامت و زیرحوزه شماره 6 با امتیاز 50/71 از حداقل امتیاز سلامت برخوردار است. علت کاهش سلامت در هریک از بخش ها مورد بررسی قرار گرفت و راه حل هایی جهت بهبود وضعیت سلامت و جلوگیری از کاهش آن مطرح گردید که این نتایج می تواند در اولویت بندی اقدامات آبخیزداری با هدف بهبود وضعیت و تقویت خدمات آبخیز مورد توجه قرار گیرد.