|
|
|
|
چالش‌های اجرایی قواعد نفی عسر و حرج، لا ضرر و اضطرار در سقط درمانی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
آسمانی امید ,خورسندیان محمدعلی ,محمودیان فرزاد
|
|
منبع
|
فقه پزشكي - 1389 - دوره : 2 - شماره : 3-4 - صفحه:39 -71
|
|
چکیده
|
زمینه: هیچ گاه مساله سقط جنین، یک مساله‌ی پزشکیِ صرف نبوده است. بلکه، تقریباً در تمام کشورهای دنیا به لحاظ اهمیت فوق العاده‌ای که در مسایل فردی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایجاد می‌کند، به نحوی از انحا مورد توجه دولت‌ها قرار گرفته است. قانون سقط درمانی مصوب 1384 مجلس شورای اسلامی ایران و به دنبال آن، دستور‌العمل پزشکی قانونی کشور، موید این مطلب است. اساساً، اصل بر عدم جواز اخلاقی، شرعی و قانونی سقط است، امّا برخی فقها و در راستای آن قانون‌گذار ایران، به جهت عدم تحمیل رنج و سختی بر مکلّف و یا به علّت برخی آسیب شناسی‌های فردی - اجتماعی و ...، در شرایط معینی انجام سقط را مجاز دانسته‌اند. اگر چه سقط به دلیل حرج در قانون مصوب مجلس و قسمت پنجم تعاریف قانونیِ دستور‌العمل پزشکی قانونی مشخص شده است، امّا در عین حال، مساله‌ی حرج مادر در سقط که اصلی‌ترین موضوع مورد بحث این مقاله نیز می‌باشد، نیاز به شفاف سازی بیشتری دارد. لذا در این مقاله سعی شده است تا چالش‌های اجرایی استفاده از قاعده‌ی «لاحرج» و قواعد فقهی «لاضرر» و «اضطرار» -که غالباً به یک نتیجه می‌رسند- در صدور جواز سقط به اختصار بررسی گردد.روش: روش بررسی مقاله حاضر به صورت مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و تحلیل موارد کلینیکی. واقعی در موضوع سقط از طریق انطباق با اصول و قواعد فقهی - حقوقی مذکور بوده است.یافته‌ها: قاعده‌ی عسر و حرج، لاضرر و اضطرار از قواعد ثانویه و حاکم بر قواعد اولیّه (مانند ممنوعیت سقط) هستند. اگر چه وضع این قواعد به معنای سخت‌گیر نبودن شرع است، امّا استفاده نادرست از آن‌ها برای هر زیان یا سختی کوچک و بزرگی می‌تواند آثار اخروی و دنیوی عمیقی به بار آورد؛ به عنوان مثال باعث گسترش فحشا، سقط‌های انتخابی و ... شود. از طرف دیگر معنای این قواعد ممکن است با توسعه مرزهای دانش در هر عصری تغییر کند. به علاوه در نظر گرفتن یا نگرفتن مسایل اقتصادی، اجتماعی، روانشناختی و ... و همچنین تعیین تیوری فلسفی غالب در جامعه از نکات بسیار مهم در تعیین حدود این قواعد است.نتیجه‌گیری: به رغم تعیین تکلیف مواردی از سقط جنین در قانون سقط درمانی هنوز نظام حقوقی ایران در این زمینه جامع نبوده و نیاز به روشن شدن حکم پاره‌ای از موارد دیگر وجود دارد. پیشنهاد شده است در یک بحث میان‌رشته‌ای ابعاد متفاوت موضوع مد نظر قانون‌گذار قرار گیرد.
|
|
کلیدواژه
|
سقط درمانی ,قاعده نفی عسر و حرج ,قاعده لاضرر ,Therapeutic abortion ,قاعده اضطرار ,قانون سقط درمانی ,La Haraj rule ,La Darar rule ,; Izterar rule ,Therapeutic Abortion Act
|
|
آدرس
|
دانشگاه علوم پزشکی شیراز, : دانشجوی دکترای تخصصی اخلاق پزشکی، گروه اخلاق پزشکی و فلسفه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران, ایران, دانشگاه شیراز, : استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران, ایران, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, : عضو هیات علمی و معاون پژوهشی گروه اخلاق پزشکی و فلسفه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|