رویکردی فقهی ـ حقوقی برحیات بالقوه رویان آزمایشگاهی

سلول‌های بنیادین در کنار همانند‌سازی درمانی و به عنوان عصاره این شیوه نوین چندی است که عالم پزشکی را متحول ساخته و با ظهور اندیشه‌های بعدی در خصو‌ص اعمال آن نسبت به انسان، جنجال‌هایی را در میان متفکران اخلاقی، مذهبی و حقوقی، به‌ویژه در خصوص مسایلی چون مرز یک انسان دارای حرمت و کرامت و رویان شبیه‌سازی شده از لحاظ حقوقی، حرمت یا عدم حرمت تخریب مجموعه سلولی ایجاد شده در برخی انواع شبیه‌سازی سبب گردیده است.برآیند این مناقشات در بسیاری از نظام‌های حقوقی پذیرش استخراج سلول‌های بنیادین در مقطع خاصی از فرایند تقسیم سلولی تخم بارور شده و عدم شناسایی وضعیت اخلاقی خاصی برای این موجود نوبنیان در این مرحله و البته، موضع‌گیری صریح بعضی دیگر در نفی این تکنیک شگفت‌انگیز است، با این استدلال که تخم پدید آمده از ابتدایی‌ترین مراحل تقسیم سلولی به علت دارا بودن پتانسیل حیات، دارای حق حیات است. نهایت اینکه سیاست تقنینی پیش روی جوامع مختلف، براساس آموزه‌های اخلاقی و مذهبی حاکم بر آنها گوناگون است.در این مقاله برآنیم ضمن توصیف اجمالی مباحث پزشکی و اخلاقی مربوط، مرکز ثقل مباحث را براساس مبانی فقهی به عنوان شالوده و بنیان حاکم بر موضوع همچون سایر مسایل مستحدثه پایه‌ریزی نموده تا براساس این اصول و قواعد که لزوم مراجعه به آنها در فقدان قوانین موضوعه و در اصول قانون اساسی نیز اشاره شده است، بتوان احکام مربوط به کرامت حیات انسانی، جایگاه رویان شبیه‌سازی شده (که اگر شرایط استقرار را نیابد، خود به خود از بین می‌رود) و راهی برای نجات جان بیماران مبتلا به بیماری لاعلاج به دست آورده، عدم مغایرت موضوع با مبانی فقهی و حقوقی را نتیجه گرفت.