آثار و احکام عبادی عضو پیوندی در فقه امامیه

زمینه و هدف: امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی، در مواردی افراد به سبب بیماری، تصادفات و غیره اقدام به پیوند عضو می‌ کنند. فقهای امامیه پیوند عضو را بر اساس شرایطی، مجاز شمرده‌ اند. با این وصف چنان‌ چه یک فرد، عضو جدیدی به بدن خود پیوند بزند، این پرسش مطرح می ‌شود که این عضو جدید که یک عضو مصنوعی یا عضوی جدا شده از حیوان یا انسان است از لحاظ فقهی چه حکمی دارد و وظیفه شخص دارنده چنین عضوی، به هنگام انجام تکالیف شرعی (وضو، غسل، نماز و حج) چیست؟ هدف از انجام این تحقیق آن است که احکام عبادی مربوط به عضو پیوندی، با نگاه تحلیلی، تبیین شود.مواد و روش‌ها: این پژوهش بر اساس روش توصیفی تحلیلی و در راستای تبیین وظیفه شرعی شخص دارای پیوند عضو، با بررسی روایات مرتبط با مساله و نیز قواعد و متون فقهی، بر آن است تا با تفکیک حالات مختلف پیوند عضو، حکم هر مساله را مورد بررسی قرار دهد.نتیجه‌گیری: در اعضای طبیعی (چه اجزای بدن انسان و چه حیوان)، عضو پیوندی در صورت جوش خوردن، از عنوان میته بودن خارج شده و جزو بدن شخص محسوب می‌ شود و پاک است. همچنین در اجزای فاقد روح به ‌جز اجزای حیوان نجس ‌العین حتی در صورت عدم جوش خوردن، عضو، پاک محسوب می ‌شود؛ اما در این حالت برخلاف مورد پیشین عضو پیوندی چون جزو بدن فرد محسوب نمی ‌شود‌، چنان ‌چه از اعضای وضو یا غسل باشد، نیازی به شستن یا مسح آن نیست. اعضای دارای روح نیز اگرچه تا زمانی ‌که پیوند نخورده، نجس است؛ اما در صورت ضرورت و اضطرار حمل آن در نماز بدون اشکال بوده و خللی به صحت نماز وارد نمی‌ سازد. اعضای مصنوعی نیز اگر در ساخت آنها از اعضای حیوان نجس ‌‌العین استفاده نشده باشد، وجود آنها در صحت نماز خللی وارد نمی ‌سازد.

religious effects and rules of transplanted organ in imami jurisprudence

background and aim: nowadays, with regard to progress of medical science, in some cases, people transplant organs due to illness, accidents, etc. imami jurists have allowed organ transplantation based on some conditions. but this question arises: what is the rule of this new organ-which is an artificial organ or an organ separated from an animal or human-in terms of jurisprudence, and what is the duty of the person who has transplanted while doing religious duties (ablution, ghosl, prayer and hajj)? the purpose of this research is analyzing the religious effects and rules of transplanted organs. materials and methods: in order to explain religious duty of a person who has transplanted, this descriptive-analytical research aims to study the rules of organ transplantation by separating the different cases while studying the narrations related to the issue and jurisprudential rules and texts. conclusion: in natural organs (both human and animal body parts) if the transplanted organ welds, is a part of the person's body and is pure. also, about parts without soul-except for the parts of an impure animal-even if the part is not welded, it is pure. but in this case-unlike the previous case-it is not considered a part of the person's body, so there is no need to wash or anoint it while ablution or ghosl. about the organs with soul, even though they are impure as long as they are not transplanted, but in case of necessity and urgency, there is no problem in praying with them. also about artificial organs, if the parts of an impure animal are not used in them, they don’t affect the validity of the prayer.