دیه و ارش زوال تبعی منافع ناشی از زوال منافع اختصاصی مغز

زمینه و هدف: مغز به‌ عنوان اصلی ‎ترین عضو بدن دارای منافع اختصاصی و اشتراکی قابل توجهی است و اساسا هیچ فعالیتی در بدن بدون کنترل مغز رخ نمی‌ دهد. آسیب به مغز نوعاً موجب از بین رفتن بخشی از منافع اختصاصی و به تبع آن از بین رفتن منافع اشتراکی می ‎گردد به‌ عنوان مثال ضربه به جمجمه منجر به حالت کما گردیده و به تبع آن، منافع اعضای دیگر مانند دست و پا نیز سلب می‌ گردد. در این‌ حالت این پرسش مطرح می‌شود که آیا فقط زوال هوشیاری، موضوع دیه و ارش است یا علاوه بر آن بر زوال تبعی منافع دست و پا نیز دیه و ارش تعلق می‎گیرد؟ این موضوع مورد کنکاش فقهی قرار نگرفته و این در حالی است که از موارد شایع در جنایات و تصادفات به شمار می‎ آید. تحقیق حاضر در جهت بررسی دیه و ارش زوال تبعی منافع نگاشته شده است.مواد و روش‌ها: پژوهش پیش‌رو موضوع مذکور را از لحاظ فقهی براساس شیوه تحلیلی توصیفی مورد بررسی قرار داده و در بخش بررسی ادله، تا حدودی، انتقادی است. منابع اصلی آن کتب و مقالات فقهی است و در موضوع‌ شناسی از منابع پزشکی نیز استفاده شده است.یافته‌ها: در این مسئله دو رویکرد وجود دارد: برخی با توجه به این که منافع فعلی اعضا، موضوع ادله دیه و ارش است هرگونه سلب منفعت از عضو را موضوع دیه و ارش می ‌دانند و در مقابل از منظر برخی فقط زوال منافعِ شانی موضوع ادله دیه و ارش است. بر اساس رویکرد دوم زوال منفعت در صورتی موضوع دیه و ارش است که آسیب، موجب زوال منافع از خود عضو شده باشد ولی سلب انتفاع از عضو سالم به دلیل مانع خارجی موضوع دیه یا ارش نیست. بررسی ادله نشان می‎ دهد این دیدگاه استوارتر است.

blood money and arsh for the consequent loss of benefits caused by the loss of the specific benefit of the brain

background and aim: brain as the most vital organ with specific and shared benefits regulate all body activities. brain damage often leads to loss of a part of specific benefits and, accordingly, shared benefits. for instance, a head trauma can cause a coma, and as a result, other organs such as hands and feet also lose their benefits. so this question is raised whether blood money and arsh only apply to the loss of consciousness or also to the loss of benefits of hands and feet? this issue has not been investigated by jurists, despite it is one of the most common cases in crimes and accidents. the current study aimed to explore blood money and arsh for the consequent loss of benefits. materials and methods: this analytical-descriptive research is somewhat critical in the evidence review section. the main sources are jurisprudential books and articles, and medical sources are also used in thematic. findings: there are two approaches about blood money and arsh for the consequent loss of benefits: some, based on the evidence of bold money and arsh for the current benefits of organs, believe in that any loss of benefit in an organ deserves blood money and arsh. on the other hand, some argue that only the loss of essential benefit is the basis of blood money and arsh evidence. according to this view, the loss of benefit is entitled to blood money and arsh only if the injury affects the organ itself, but not if a healthy organ loses its benefit due to an external factor. a review of the evidence indicates that this view is more stable.