تبیین فقهی پزشکی ماهیت صرع

زمینه و هدف: صرع براساس فهم جدید، یک بیماری عصبی است، اما در گذشته غالباً آن را یک بیماری روانی دانسته و حقوق بیماران را بر این اساس تبیین می‌کردند. پژوهش حاضر ضمن توجه به نگاه فقیهان گذشته و تبیین دیدگاه آنان و با مراجعه به متون تخصصی علوم مغز و اعصاب و روان پزشکی و با هدف بیان ماهیت حقیقی بیماری صرع و تفاوت آن با بیماری‌های روانی و جنون و نیز لزوم بازنگری در فقه اسلامی نسبت به حقوق این بیماران صورت گرفته است. مواد و روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه‌ میان رشته‌ای و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و براساس داده‌های طب سنتی، فقه اسلامی و علوم مغز و اعصاب و روان‌پزشکی است. گردآوری این داده‌ها به طریق کتابخانه‌ای بوده و تجزیه و تحلیل داده‌ها کیفی است.نتیجه‌گیری: در این پژوهش ضمن تبیین دیدگاه طب سنتی و فقهای اسلامی و علوم جدید مغز، اعصاب و روان پزشکی، این نتیجه حاصل شد که بیشتر فقهای شیعه صرع را صرفاً «الحاله المعهوده» توصیف کرده‌اند، اما فهم فقهای اهل سنت و طب سنتی از صرع، این است که صرع یک بیماری روانی و یا متافیزیکی و تحت تاثیر ارواح و اجنه بوده و یا متاثر از اخلاط بدن است و برخی هم آن را شبیه اغما و غش دانسته‌اند. در حالی که این فهم و برداشت صحیح نیست زیرا امروزه صرع را یک اختلال عصبی و نه روانی می‌دانند. بر این اساس لازم است که فقها و دانشمندان احکام مصروعین را بر این اساس و در جهت احقاق حقوق این بیماران، باز تعریف کنند.

medical jurisprudential explanation of the nature of epilepsy

background and aim: according to the new understanding, epilepsy is a neurological disease, but in the past it was often considered a mental illness and the patients’ rights were explained accordingly. the present research has been done by paying attention to the views of the past jurists and explaining their views, and referring to the specialized texts of neurology and psychiatry, with the aim of expressing the true nature of epilepsy and its difference from mental illnesses and insanity, as well as the need to revise islamic jurisprudence and regarding these patients’ rights. materials and methods: this research is an interdisciplinary study using the analytical descriptive method and based on the data of traditional medicine, islamic jurisprudence, neurology and psychiatry. the collection of these data is a library method and the data analysis is qualitative. conclusion: in this research, while explaining the viewpoint of traditional medicine and islamic jurisprudence and the new sciences of brain, neurology and psychiatry, it was concluded that most of the shia jurisprudents have described epilepsy simply as al-halat al-ma'hudah. however, the understanding of sunni jurists and traditional medicine is that epilepsy is a mental or metaphysical disease and is influenced by spirits and jinn, or is affected by body disturbances, and some have considered it similar to coma and fainting. while this understanding is not correct. because today, epilepsy is considered a neurological disorder-not a mental disorder. so it is necessary for jurists and scientists to redefine the rulings of epilepsy patients in order to realise their rights