تحلیل انتقادی ماده 547 ق.م.ا در تداخل دیه جائفه با جنایات دیگر

زمینه و هدف: جائفه، عنوان جراحتی است که دیه آن یک سوم دیه کامل است. در این جنایت، فرد جانی با سلاح قمه از پشت گوش مجنی‌علیه می‌کشد و گوش وی را زخمی کرده به چشمان وی آسیب می‌زند و لب‌های او را پاره می‌کند؛ در نهایت، قمه را به سینه مجنی‌علیه هدایت کرده و آن را داخل قفسه سینه وارد می‌کند. بر فرض اینکه تمام جنایات مذکور به یکباره و با ضربه واحد، در چند ثانیه ایجاد شده است، قانونگذار، در ماده 547 ق.م.ا دیۀ جنایت را چنین مقرر کرده است: «هرگاه جراحت عمیقی مانند... جائفه، یکباره واقع شود، تنها دیه همان جراحت عمیق پرداخت می‌شود...» تحقیق حاضر در جهت بررسی میزان مطابقت مادۀ مذکور با مبانی فقهی مرتبط، صورت گرفته است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع نظری است که بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با جمع‌آوری اطلاعات به شیوۀ کتابخانه‌ای، پس از بررسی منابع فقهی و حقوقی مربوط به دیه جنایات و تداخل و عدم تداخل آنها، پیشنهاد اصلاح ماده 547 ق.م.ا را ارائه نموده است.یافته‌ها: هرچند در مسالۀ تداخل دیۀ جائفه با غیر جائفه در صورت ایجاد جنایات متعدد با ضربۀ واحد، قانونگذار قائل به تداخل دیات شده و جانی را محکوم به پرداخت دیۀ جراحت عمیق نموده اما بر اساس مبانی فقهی در تعدد و تداخل دیات و همچنین با استناد به مواد کتاب قانون مجازات، مادامی که مجنی‌علیه زنده است، برخلاف دیدگاه قانونگذار، نظریۀ تعدد دیات ترجیح دارد.