امکان‌سنجی فقهی تولید فرآورده حلال از اجزای حرام بررسی موردی: خون

با افزایش جمعیت و نیاز گسترده بشر در عصر کنونی به تنوع محصولات غذایی، دارو و درمان و همزمان با عصر تکنولوژی، گسترش صنایع غذایی در تولید محصولات فرآوری‌شده به جای محصولات به روش سنتی و ارگانیک، رعایت ضوابط و استانداردهای کیفیت محصولات را از اهمیت فزون‌تری برخوردار کرده است؛ از طرفی ضوابط شرعی همچون حلیت و حرمت در محصولات خوراکی امری است که انسان‌های شریعت‌مدار مسلمان را به حساسیت برانگاشته و بر لزوم تحفظ بر آن واداشته است.به تبع، با صنعتی‌شدن فرآیندهای تولیدی در امر غذا، احتمال این وجود دارد که در محصول تولیدی مقادیری از اجزای حرام وجود داشته باشد که این امر می‌تواند حلیت آن را تحت تاثیر خود قرار دهد. این پژوهش، با کاوش در ادله فقهی مربوط به مناط و ملاک حرمت و حلیت اجزای حرام حیوانات، ابتدا به معرفی این اجزا و مصادیق حرام و حلال حیوانات پرداخته، سپس به دنبال بررسی امکان جواز یا عدم جواز استفاده از فرآورده‌های تولیدی، با اطمینان بر اختلاط با حرام، بوده است.نگارنده در این پژوهشِ توصیفی تحلیلی که شیوه گردآوری کتابخانه‌ای را برگزیده است، استهلاک و استحاله را که یکی از مطهرات باب طهارات در فقه اسلامی است به عنوان دو مبدل قطعی در تغییر صورت نوعیه محصول تولیدی مطرح نموده و بر این باور است که استهلاک همچون استحاله می‌تواند به عنوان مجوزی قطعی برای دستیابی به یک فرآورده حلال از جزء مخلوطی از حرام، مانند خون محسوب شود.