ارزیابی فقهی انجام تحقیقات پزشکی بر روی انسان و حیوان

انجام آزمایش‌های پزشکی بر روی انسان‌های داوطلب (سالم یا بیمار)، حیوانات یا نباتات، جهت بررسی اثر داروهای رایج و جدید، یکی از مراحل مهم در کشف و تولید داروها و روش‏های درمانی جدید است. پژوهش حاضر تلاش می‌کند با روش کیفی، آزمایش‌های تحقیقاتی پزشکی را با توجه به ضرر قطعی یا احتمالی ناشی از آن‌ها و رضایت افراد داوطلب، مورد بررسی فقهی قرار دهد. یافته‏های تحقیق نشان از آن دارد که مطابق با اصل اباحه انجام آزمایش‌های تحقیقاتی پزشکی، به منظور دستیابی به درمان بیماری‏ها، به شرط رضایت فرد داوطلب، مجاز است، البته اگر علم یا احتمال عقلایی ورود ضرر وجود داشته باشد، انجام آن مجاز نبوده در این زمینه تفاوتی بین آزمایش بر روی مسلمان و غیر مسلمان نیست و در صورتی که ضرورتی ایجاب کند، با تحقق ضوابط و شرایط ضرورت انجام آزمایش مجاز می‌گردد.