مروری بر کاربردها و عوارض حجامت در طب سنّتی ایران

روند فزاینده‌ای در استفاده از طب مکمل در میان جوامع گوناگون به وجود آمده است. از این میان، حجامت یکی از شیوه‌های طب مکمل است که در فرهنگ‌های گوناگون آسیایی مانند چین و ایران رواج بسیاری دارد. در منابع طب سنّتی ایران پنج شیوه برای خارج کردن خون از بدن ذکر شده است. از این میان، حجامت بیش از سایر روش‌ها استفاده می‏شود. باوجود اقبال عمومی بسیار زیاد به حجامت در جامعه‌ ما، متاسفانه اطلاعات درباره عوارض و احتیاطات این شیوه‌ درمانی در میان مردم و حتی دانشگاهیان بسیار محدود است. حجامت دو گونه است: حجامت با شرط، که در این نوع همراه با گذاشتن لیوان حجامت تیغ‎زدن نیز صورت می‌گیرد. در نوع دوم که حجامت بدون شرط است، تنها از لیوان حجامت یا بادکش استفاده می‌کنند و خون گرفته نمی‌شود.در حجامت همراه با شرط یا تیغ‎زدن بسته به تشخیص درمانگر و وضعیت بیمار میزان متناسبی خون گرفته می‌شود. در طب سنّتی ایران حجامت برای دو گروه توصیه شده است: گروه اول افراد سالمی هستند که در معرض خطر غلبه‌ خون در بدن هستند. دوم، بیمارانی که به علت تجمع ماده‌ فاسد در یکی از اعضای خود نیاز به خارج کردن خون فاسد از بدن دارند تا طبیعت بتواند بر بیماری غلبه کند. سن زیر دو سال و بالای 60 سال برای انجام حجامت مناسب نیست. افرادی که ضعیف و لاغرند و کم‌خونی دارند، نباید تحت حجامت با شرط قرار گیرند. شرایط عمومی انجام این شیوه‌ درمانی بر اساس وضعیت جسمی و روحی بیمار، سن، عادات و شرایط محیطی تعیین می‏شود. شرایط اختصاصی نیز بر اساس نوع بیماری مشخص می‏شود و بر اساس نشانه‌های بیماری محل خاصی برای حجامت در نظر گرفته می‌شود.