بررسی نظرات حکمای ایرانی در خصوص «دلک» در کتاب «تحفه سعدیه»

ماساژ درمانی از جمله روش‌های پیشگیری و درمانی مطرح در پزشکی ایرانی است که از سوی پزشکان ایرانی از جمله «قطب الدین شیرازی» دانشمند و طبیب ایرانی قرن هفتم هجری مورد مداقه قرار گرفته است.ماساژ درمانی از منظر پزشکی ایرانی روشی برگزیده برای مقابله با اختلالات خاص، شامل اجتماع موضعی مواد در بدن، پروش موضعی اندام، تحلیل مواد ریحی، دفع غلبه سردی، تغییر جریان گردش مواد در بدن، ممانعت از تحلیل رطوبت‌های ضروری و معتدل کننده نرمی یا سفتی بدن است.در طب ایرانی با توجه به کاربردهای مختلف ماساژ اعم از افزایش گرمی موضعی، تحلیل مواد یا ممانعت از دفع بیش از حد رطوبات بدنی سبک‌های مختلف پرفشار، ضعیف، طولانی مدت، کوتاه مدت، خشن، نرم و معتدل ماساژ تعریف شده است. در واقع کمیت و کیفیت ماساژ در طب ایرانی متناسب با تفاوت‌های بدنی، سنی و شرایط محیطی افراد انتخاب می‌شود و بر این اساس است که مدت، قوت و خشونت ماساژ و نیاز به روغن‌مالی یا نوع روغن تعیین می‌شود.پزشکان ایرانی توجه ویژه‌ای به ماساژ ورزشی داشته و ماساژ‌های خاصی را قبل و بعد از ورزش توصیه کرده‌اند. حکمای ایرانی مالش کف پا را به عنوان یک امر بهداشتی- درمانی در سطح جامعه خود ترویج می‌کردند. به نظر می‌رسد برای احیای دوباره‌ی «دلک» و «غمز» در جامعه‌ی امروز، بازیابی نظرات دانشمندان ایرانی و مرور علمی میراث به یادگار مانده از گذشتگان این سرزمین کمک کننده باشد.