تحولات پزشکی در هند از نگاه سیّاحان ایرانی (قرن 13ق/19م)

زمینه و هدف: در این مقاله با استفاده از گزارش‌های برخی ایرانیان نواندیش که در آغاز قرن نوزدهم میلادی در هند حضور داشتند، با بعضی تحولات پزشکی هند، تحت تاثیر پزشکان انگلیسی آشنا می‌شویم. بنا به وضع نابسامان طبابت در دوره قاجار که دیگر از روش‌های علمی طب سینایی در آن خبری نبود و درمانگری گرفتار عوام‌زدگی شده‌ بود، این نویسندگان سعی کردند با تشریح برخی ابعاد پزشکی نوین، به ارتقای دانش پزشکی در ایران کمک کنند.روش: مطالبی که چند تن از نویسندگان ایرانی در سفرنامه‌ها و گزارش‌هایشان درباره جنبه‌هایی از تغییر و تحول در پزشکی هند در قرن نوزدهم میلادی ثبت کرده‌اند، زمینۀ نگارش این مقاله را فراهم ساخت. در مجموع این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای نگاشته شده است.ملاحظات اخلاقی: در این پژوهش موازین مرتبط با اصول اخلاقی همچون محرمانه‌بودن، رضایت شخص و آزادبودن شرکت‌کنندگان در همکاری و یا عدم همکاری در روند پژوهش رعایت گردید.یافته‌ها: گزارشی درباره چگونگی پیشگیری از بیماری آبله با استفاده از روش مایه‌کوبی در هند در آغاز قرن نوزدهم، تاثیر حمایت حکومت از کشفیات پزشکی بر تشویق دانشمندان، نحوه تعامل پزشک با بیمار، عوامل موثر بر بهبود کارکرد پزشکی و تضعیف «طب یونانی» در سایه حضور طب نوین غربی در هند، از جمله یافته‌های این پژوهش است.نتیجه‌گیری: ایرانیانی که در آغاز قرن نوزدهم از هند دیدن کردند، کوشیدند با بازگوکردن پیشرفت‌های پزشکی اروپا که در شبه‌قاره کمابیش استفاده می‌شد، از جمله توفیق در پیشگیری آبله، استفاده از داروهای جدید، نظارت حکومت بر کار پزشکان و... جامعه ایرانی را با پزشکی نوین آشنا سازند. بی‌شک این گزارشات در گرایش به طب نوین و تجدید نظر در روش‌های سنتی درمان در ایران، در قرن 13 قمری موثر بود.

medical developments in india from the perspective of iranian tourists(13th century ah/ 19 ad)

background and aim: in this article, using the reports of some iranian thoughtful that were present in india atthe beginning of the 19th century, we get to know some medical developments in india under the influence ofenglish physicians. due to the inappropriate state of medicine in the qajar period, where there was no moreinformation about the scientific methods of sinai medicine and medical treatment had become popularized,these authors tried to help improve medical knowledge in iran by describing some aspects of modern medicine.methods: the contents that several iranian writers have recorded in their travelogues and reports about aspectsof change and evolution in indian medicine in the 19th century provided the basis for writing this article. ingeneral, this article is written in a descriptive, analytical way using library resources.ethical considerations: in this study criteria concerned with moral principles as confidentiality, personalsatisfaction and freedom of participants in cooperation or non-cooperation during the study process have beenobserved.results: a report on how to prevent smallpox by using inoculation method in india at the beginning of the 19thcentury, the effect of the government's support of the medical discoveries in the 19th century on theencouragement of scientists, the quality of physician interaction with the patient, the factors affecting theimprovement of medical practice in the 19th century and weakening the unani teb under the influence ofmodern western medicine in india are among the findings of this research.conclusion: the iranians who visited india at the beginning of the 19th century, tried by recounting theeuropean medical advances that were more or less used in the subcontinent, including the success in smallpoxprevention, the use of new drugs, the government's supervision of doctors' work…, to familiarize the iraniansociety with modern medicine. undoubtedly, these reports were effective in trending towards modern medicineand revising traditional treatment methods in iran in the 13th a.h century.