سانسور و خودسانسوری اندیشه و ادبیات در دوره پهلوی اول

زمینه و هدف: سانسور و خودسانسوری در اندیشه و ادبیات ایران، به واسطه پیشینه تفکر پدرسالاری به هزاران سال پیش می‌رسد که در دوره قاجار و مشروطیت، وجوه رسمی و نظام‌یافته‌تری به خود گرفت و در نهایت در دوره پهلوی اول، به یکی از ساحت‌های زیسته حکومت تبدیل شد.روش: این این تحقیق از نوع نظری بوده، ‌روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی می‏باشد و روش جمع‏آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای است و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات صورت گرفته است.ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد، در این دوره از همه شیوه‌های اعمال سانسور استفاده شده است؛ اعم از آشکار، قانونی: تصویب قانون ممیزی، تاسیس اداره پرورش افکار...، غیر قانونی: ترورها و تبعیدها و حبس‌های بی‌محاکمه، غیر آشکار: استفاده از دستگاه تبلیغات رضاشاهی در سیستم آموزشی و رسانه‌های ملی و استفاده از قدرت تلقین.نتیجه‌گیری: سانسور به عنوان عامل برون‌متنی در دوره پهلوی اول، موجب تغییر جهان‌بینی شاعران و نویسندگان و سوق‌یافتن آن‌ها به شعر اجتماعی و ادبیات متعهد، ظهور جریان‌های منحط شعری، گسترش روی‌آوری ادبا و فضلا به تحقیقات ادبی و تاریخی بی‌خطر شد. خودسانسوری به عنوان عاملی درون‌متنی، متحول‌شدن فرم شعری و شکل‌گیری قالب شعر نو (آزاد)، استفاده از زبان سمبلیک به ویژه نمادگرایی طبیعی (مانند بسامد نماد شب) برای بیان مفاهیم عمیق اجتماعی، توجه به ارزش‌های انسانی در شعر و تقویت بُعد اندیشگی به موازات بُعد عاطفی را سبب شد.

censorship and self-censorship of thought and literature in thefirst pahlavi period

background and aim: censorship and self-censorship in iranian thought and literature reachthousands of years ago due to the background of patriarchal thinking. which in the qajar period andconstitutionalism, took on more formal and systematic aspects and finally in the first pahlavi period,became one of the living areas of the government.methods: this research is of theoretical type and the research method is descriptive-analytical andthe method of data collection is library and has been done by referring to documents, books andarticles.ethical considerations: in order to organize this research, while observing the authenticity of thetexts, honesty and fidelity have been observed.results: the findings of the present study show that all methods of censorship have been used in thisperiod; including overt, legal: passing an audit law, establishing a think tank..., illegal:assassinations, deportations and imprisonments without trial, overt: using reza shahi's propagandamachine in the education system and national media and using the power of indoctrination.conclusion: censorship as an extra-textual factor in the first pahlavi period changed the worldviewof poets and writers and led them to social poetry and committed literature, the emergence ofdegenerate poetic currents, the spread of literature and literature to safe literary and historicalresearch. self-censorship as an in-text factor, the evolution of the poetic form and the formation of anew (free) poetry format, the use of symbolic language, especially natural symbolism (such as thefrequency of the night symbol) to express deep social concepts, attention to human values in poetryand strengthening it caused a dimension of thinking parallel to the emotional dimension.