جایگاه ایالت فارس در تامین روغن‌های دارویی گیاهی از آل بویه تا زوال ایلخانان

زمینه و هدف: یکی از دوره‌های توسعه و پیشرفت دانش پزشکی و داروشناسی در ایران، دوره آل بویه تا زوال ایلخانان (736-322 ق.) بود. در این دوره فارس از مراکز اصلی تولید برخی از روغن‌های دارویی گیاهی به شمار می‌رفت. این پژوهش به بررسی جایگاه ایالت فارس در تامین روغن‌های دارویی گیاهی از دوره آل بویه تا پایان دوره ایلخانی می‌پردازد.روش: در این پژوهش با استفاده از رویکرد توصیفی تحلیلی، اطلاعات کتابخانه‌ای از منابع تاریخی، جغرافیایی و تاریخ پزشکی در راستای دستیابی به اهداف مورد نظر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.ملاحظات اخلاقی: در پژوهش حاضر اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.یافته‌ها: از دوره آل بویه تا زوال ایلخانان، استفاده از روغن‌های گیاهی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها رایج بود. فارس به سبب وسعت و تنوع آب و هوایی محل رویش گیاهان بسیاری بود که از آن‌ها روغن‌های دارویی گوناگون تهیه می‌شد و به مناطق دیگر ایران و جهان صادر می‌شد.نتیجه‌گیری: در دوره آل بویه تا پایان دوره ایلخانی در فارس روغن‌های دارویی گیاهی متعددی چون گل رز، نرگس، یاسمین، بنفشه، کادی و... تولید می‌شد. شهرهای شیراز، شاپور، کازرون و فیروزآباد مراکز اصلی تولید روغن‌های دارویی گیاهی در فارس بودند.

the position of fars state in supplying medicinal herbal oils fromal-bouyeh to the end of ilkhanid

background and aim: one of the periods of development and advancement of medical andpharmacological knowledge in iran was the period from al-e-bouyeh until the end of ilkhanid (322-736ah). in this period, fars province was one of the main centers for the production of some medicinalherbal oils. this research aims to investigate the position of fars province in supplying medicinal herbaloils from al-e-bouyeh to the end of ilkhanid period.methods: in this research, using a descriptive-analytical approach, library information were collectedfrom historical, geographical and medical history sources and analyzed to achieve the desired goals.ethical considerations: in the current research, the authenticity of the texts, honesty and trustworthinesshave been observed.results: in al-e-bouyeh until the end of ilkhanid, the use of herbal oils to treat many diseases wascommon. during this period, due to the vastness and variety of climate, fars was the place where manyplants grew, from which various medicinal oils were prepared and exported to other parts of iran and theword.conclusion: during the al-e-bouyeh until the end of ilkhani period in fars, various medicinal herbal oilssuch as rose, narcissus, jasmine, violet, kadi, etc. were produced. the cities of shiraz, shapour,kazeroun and firoozabad were the main centers of production of medicinal herbal oils in fars.