سلامت و وابسته‌های آن در سبک زندگی ایرانیان عهد ناصری از منظر مستشرقان زن؛ مطالعه موردی سفرنامه گرترودبل و دیولافوا

زمینه و هدف: این پژوهش به بررسی وضعیت سلامت و ابعاد آن در جامعه ایران عهد ناصری از منظر دو مستشرق زن می‌پردازد که در مدت اقامت خود در ایران به شهرهای مختلف سفر کرده و تجربیات خود را به رشته تحریر درآوردند. هدف تحقیق آشنایی با وضعیت سلامت،‌ طرح مولفه‌ها و نیز وابسته‌های آن است که در راستای مطالعات اجتماعی سلامت، شالوده‌ای برای پژوهش‌های آتی خواهد بود.روش: روش تحقیق، کیفی و مبتنی بر تحلیل داده‌های سفرنامه‌های دیولافوا و بل به مثابه سند است.ملاحظات اخلاقی: در پژوهش حاضر جنبه‌های اخلاقی مطالعه کتابخانه‌ای شامل اصالت متون، صداقت و امانتداری رعایت شده است.یافته‌ها: معرفی امراض مهلک و اپیدمیک چون وبا، مالاریا، سل و تیفوئید و امراض شایع دیگری مانند بیماری‌های گوارشی، ابتلا به کرم پیوک و بیماری‌های پوستی و توجه به بهداشت محیط با محوریت آلودگی آب و دفع فاضلاب از یافته‌های تحقیق است، به علاوه اطلاعاتی از عادات غذایی، وضعیت تغذیه و بنیه بدنی ایرانیان آن دوره نیز ارائه می‌دهد.نتیجه‌گیری: سفرنامه‌های بل و دیولافوا اطلاعات مفیدی از وضعیت کلی سلامت و ابتلا به امراض مختلف در گروه‌های خاص (از جمله کودکان) ارائه می‌دهد و روندهای جمعیتی بر حسب آمار مرگ و میر منتج از آن را تعمیق می‌بخشد. یقیناً دولت‌های متبوعه این مستشرقان در ارزیابی‌های سیاسی اقتصادی خود به منظور برقراری ارتباط با دولت ایران به ابعاد سلامت ایرانیان توجه داشته‌اند. با در نظرداشتن جایگاه بهداشت عمومی در سبک زندگی ایرانی به روشنی می‌توان دریافت که سبک زندگی، از جمله منش‌ها، آداب و رسوم، عادات غذایی، پوشاک و مانند آن به عنوان مولفه‌های اجتماعی تعیین‌کننده سلامت ایرانیان عمل کرده‌اند.

health and its dependents in iranians’ lifestyle during the naseri periodfrom the perspective of female orientalists; a case study of thetravelogue of gertrude bell and jane dieulafoy

background and aim: this research studies the health status and its dimensions in the iranian society ofthe naseri period from the perspective of two female orientalists who traveled to different cities duringtheir stay in iran and wrote about their experiences. it aims to get familiar with the health status, thedesign of its components and dependents, which will be a foundation for future researches on socialstudies of health.methods: the research method is qualitative and based on the analysis of the travelogues of dieulafoyand bell as a document.ethical considerations: in this research, honesty and trustworthiness in the use of historical sources havebeen fully respected.results: introduction of fatal and epidemic diseases such as cholera, malaria, tuberculosis and typhoidand other common diseases such as digestive diseases, pinworm infection and skin diseases and payingattention to environmental health focusing on water pollution and sewage disposal are among the findingsof the research. in addition, it also provides information on the eating habits, nutritional status andphysical structure of iranians of that period.conclusion: bell and dieulafoy’s travelogues provide useful information about the general health statusand the incidence of various diseases in certain groups (including children) and deepen the populationtrends in terms of the resulting mortality statistics. certainly, the respective governments of theseorientalists have paid attention to the health dimensions of iranians in their political and economicevaluations in order to communicate with the iranian government. considering the place of public healthin the iranian lifestyle, it can be clearly seen that the lifestyle, including manners, customs, eating habits,clothing and etc. have acted as social components that determine the health of iranians.