تاثیرات منفی اشغال متفقین بر بهداشت و سلامت اجتماعی مردم ایران در کرانه‌های خلیج فارس و دریای عمان

زمینه و هدف: با تهاجم متفقین، نیمه جنوبی ایران صحنه حضور گسترده نیروهای اشغالگر انگلیسی و آمریکایی گردید. تبعات منفی استیلای عناصر خارجی در تمام سال‌های جنگ و حتی پس از آن این مناطق را در ابعاد گوناگون تحت تاثیر خود قرار داد و بهداشت و نظام درمان این بخش از کشور را در اشکال مختلف کمبود دارو و تجهیزات و کادر درمان، شیوع انواع بیماری‌های عفونی و واگیردار، اعتیاد، امراض روحی و مقاربتی و فقر غذایی دچار مشکل نمود. هدف نوشتار حاضر بررسی تاثیرات بهداشتی جنگ جهانی دوم بر نواحی جنوب، جنوب غربی و شرقی ایران در سال‌های 1324-1318 شمسی و پیامدهای آن بر این مناطق می‌باشد. بر این اساس نگارنده با تکیه بر منابع دست اول سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که چگونه جنگ جهانی دوم ساختار بهداشتی مناطق جنوب ایران را تحت تاثیر قرار داد؟روش: روش تحقیق، تحلیلی تاریخی با تکیه بر شیوه کتابخانه‌ای و بر اساس مطالعه داده‌های اسناد غیر منتشره آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی، نشریات پزشکی و اقتصادی اجتماعی و روزنامه‌های گوناگون محلی و عمومی ایران در این دوره می‌باشد.ملاحظات اخلاقی: در این مقاله اصالت متن، صداقت و امانتداری در ارجاع به منابع و بهره‌گیری از سایر داده‌ها رعایت شده است.یافته‌ها: با فروپاشی دولت پهلوی اول و بحران‌های ناشی از پیامدهای منفی اشغال ایران به وسیله متفقین، فرآیند رشد سرحدات ساحلی جنوب کشور دچار بحران شد و رکود و فروپاشی اکثریت بخش‌های اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و به خصوص بهداشتی این مناطق را دربر گرفت. انتشار برخی بیماری‌های جدید حاصل از ورود هزاران سرباز خارجی و آوارگان لهستانی که ناقل امراض واگیردار بودند، کمبود دارو و تجهیزات پزشکی، بیماری‌های روانی، اعتیاد، فقر و فحشا، مرگ کودکان، ضعف شدید جسمانی ناشی از سوء‌تغذیه گسترده و قحطی مصنوعی نمونه‌هایی از این پیامدها بود. بررسی این عوامل منفی نشان می‌دهد که وضعیت بهداشتی نواحی ساحلی جنوب ایران در طی حضور اشغالگران خارجی نسبت به دوره حکومت رضاشاه (1320-1304 ش.) روندی کاملاً معکوس را طی نموده است.نتیجه‌گیری: مطالعه اسناد و جراید نشان می‌دهد که به علت معضلات سیاسی و نظامی دولت مرکزی، سیاست‌های محدودکننده متفقین، ضعف شدید زیرساخت‌های اقتصادی، نبود خطوط مناسب مواصلاتی و کمبود وسایل حمل و نقل، عدم توجه به صنایع اشتغال‌زای بومی، قاچاق خواروبار عمومی، رهاشدن طرح‌های عمرانی، عدم امنیت، امواج پی‌درپی قحطی و سوء‌تغذیه فراگیر، بیماری‌های اپیدمیک و احتکار دارو، این مناطق دورانی از زوال اقتصادی، فقر فراگیر، عقب‌ماندگی و در نهایت تنزل شدید سطح بهداشت همگانی را تجربه نمودند.

the negative effects of the allied occupation on iranian people’s healthand social well-being on the shores of persian gulf and oman sea

background and aim: with the allied invasion, the southern half of iran became the scene of a widespread presence ofbritish and american occupying forces. the negative consequences of the foreign elements’ domination throughout theyears of the war and even after it affected these regions in various dimensions and caused problems for the health andmedical system of this part of the country in various forms of shortage of medicine, equipment and medical staff, thespread of various infectious and contagious diseases, addiction, mental and sexually transmitted diseases and food poverty.the present article aims to examine the health effects of world war ii on the southern, southwestern and eastern regions ofiran in the years 1324-1318 ah and its consequences on these regions. accordingly, the author, relying on first-handsources, tries to answer the question of how world war ii affected the health structure of the southern regions of iran?methods: the method is a historical analysis based on the library method and the study of unpublished document datafrom the archives of the national archives and library organization, medical and socio-economic journals and variouslocal and general iranian newspapers during this period.ethical considerations: in this article, the originality of the text, honesty and trustworthiness have been respected inreferring to sources and using other data.results: with the collapse of the first pahlavi government and the crises resulting from the negative consequences of theoccupation of iran by the allies, the growth process of the southern coastal borders of the country was in crisis andstagnation and collapse covered most of the social, economic, security and especially health sectors of these regions. thespread of some new diseases resulting from the arrival of thousands of foreign soldiers and polish refugees who werecarriers of infectious diseases, the shortage of medicine and medical equipment, mental illnesses, addiction, poverty andprostitution, child deaths, severe physical weakness resulting from widespread malnutrition and artificial famine wereexamples of these consequences. an examination of these negative factors shows that the health status of the southerncoastal areas of iran during the presence of foreign occupiers has undergone a completely reverse trend compared to theperiod of reza shah's rule (1304-1320 ah).conclusion: the study of documents and newspapers shows that due to the political and military problems of the centralgovernment, the restrictive policies of the allies, the severe weakness of economic infrastructure, the lack of propercommunication lines and the shortage of means of transportation, the lack of attention to local employment-generatingindustries, the smuggling of public food, the abandonment of development projects, insecurity, successive waves of famineand widespread malnutrition, epidemic diseases and drug hoarding, these regions experienced a period of economicdecline, widespread poverty, backwardness and ultimately a severe decline in the level of public health.