معرفی کتاب مفتاح‌العطارین سعدالدین مرغینانی و بررسی علل ناشناخته‌ماندن آن

زمینه و هدف: احیای هویت مادی و معنوی یک ملت مستلزم احیای میراث تاریخی آن ملت است و نسخ خطی بخشی از این میراث ذی‌قیمت محسوب می‌شوند. مفتاح‌العطارین یکی از این کتب ارزشمند است که در حیطه دانش مفرده‌شناسی و داروسازی به رشته تحریر درآمده، این مقاله به معرفی این کتاب، نویسنده آن و همچنین بررسی علت ناشناخته‌ماندن کتاب و مولفش در جامعه علمی ایران پرداخته است.روش: پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌ای اسنادی و به شیوه‌ای توصیفی تحلیلی انجام شده است.ملاحظات اخلاقی: در تدوین این پژوهش اصل امانتداری و صداقت در استناد به متون مورد استفاده، اصالت منابع و پرهیز از جانبداری در مراجعه به متون یا تحلیل‌ها رعایت شده است.یافته‌ها: کتاب مفتاح‌العطارین، تالیف سعد‌الدین مرغینانی احتمالاً بین سده هفتم تا نهم قمری نگاشته شده، این کتاب شامل دو مقاله است: مقاله اول حاوی اطلاعاتی درباره علم داروسازی است؛ مقاله دوم به طور اختصاصی به مفردات دارویی می‌پردازد. در جهت نیل به هدف پژوهش علاوه بر بررسی زندگی مولف و معرفی کتاب، سعی شده است شرایط سیاسی، اجتماعی، دینی و حتی جغرافیایی آن زمان، مد نظر گرفته شود.نتیجه‌گیری: مقاله حاضر علت ناشناخته‌بودن این کتاب و مولفش در ایران را ناشی از وضعیت سیاسی، اجتماعی و علمی حاکم بر سرزمین‌های اسلامی بعد از حمله مغول می‌داند، چراکه استیلای مغول از یک طرف منتج به رکود و عدم پویایی حوزه‌های علمی شد و از سوی دیگر به علت عدم یکپارچگی، ثبات و امنیت سیاسی، سبب گسستگی ارتباط بین آن‌ها گشت.