ملک‌الاطبای گیلانی یا فیلسوف‌الدوله رشتی حکیم طب ایرانی

زمینه و هدف: شناخت دانشمندان و حکیمان ایران اسلامی که سرمایه‌های معنوی کشور پهناور ما هستند، بی‌شک کمک‌کننده در جهت حرکت در مسیر پیشرفت علمی و فرهنگی کشورمان است.روش: این پژوهش یک مطالعه مروری است که با استفاده از بیش از 10 کتاب و مقاله در مجلات معتبر علمی و پایگاه‌های استنادی pubmed، magiran، sid و google scholar و با واژگان کلیدی «تاریخ طب در ایران»، «حکمای پارسی‌نویس»، «پزشکان دوره قاجاریه»، «ملک‌الاطبای گیلانی» و «فیلسوف‌الدوله رشتی» مورد بررسی قرار گرفتند. در این مقاله به ابعاد مختلف شخصیت علمی، فرهنگی و اجتماعی ملک‌الاطبای گیلانی پرداخته ‌شده است.ملاحظات اخلاقی: در مراجعه به متون و همچنین در استناد به متون مورد استفاده صداقت و امانتداری حفظ شده است و پرهیز از جانبداری در استنباط از متون رعایت شده است.یافته‌ها: حکیم ملک‌الاطبای گیلانی یکی از دانشمندان بزرگ ایران در قرن 13 قمری است. او توانست پس از سال‌ها تحصیل و کسب مهارت علمی و عملی در محضر حکیمان و بزرگان زمان خویش به ‌عنوان طبیب وارد دربار ناصرالدین‌شاه قاجار شود و پس از مدتی با شایستگی که از خود نشان داد مورد توجه شاه قرار گرفت و پزشک مخصوص ناصرالدین‌شاه شد. حفظ‌الصحه ناصری، مشهورترین کتاب فیلسوف‌الدوله رشتی یادگار ارزشمندی از این عالم با عمل است که یک دوره کامل آشنایی با سته ضروریه و تدابیر حفظ‌الصحه است.نتیجه‌گیری: حکیمان و بزرگان علمی زیادی در کشورمان بوده‌اند که لازمه حرکت سریع‌تر در مسیر پیشرفت علمی کشورمان، آشنایی با زندگی و آثار آن‌ها و آموختن نکات ارزشمندی از شیوه زندگی آن‌ها است که این عالمان به آنچه خود می‌گفتند عامل هم بوده‌اند، مانند فیلسوف‌الدوله که 123 سال زیست و تا آخرین سال‌ها و روزهای عمر پربرکتش از نظر جسمی و ذهنی سالم و پرتوان بود.

malik al-ataba gilani or philsof-al-dawlah rashti hakim of persian medicine

background and aim: knowing the scientists and sages of islamic iran who are the spiritual assets ofour vast country, undoubtedly helps to move in the direction of scientific and cultural progress of ourcountry.methods: this research is a review study that uses more than 10 books and articles and reputablescientific journals and search sites: pubmed, magiran, sid, google scholar and was examined with thefollowing keywords: history of medicine in ira, wise people who wrote in persian, physicians of theqajar period, malek al-ataba gilani and philsof-al-dawlah rashti. in this article, differentdimensions of the scientific, cultural and social personality of malek al-ataba gilani are mentioned.ethical considerations: in referring to the texts, honesty and fidelity (in quoting the used texts) andavoiding bias in inferring from the texts have been observed.results: hakim malek al-ataba gilani is one of the great scientists of iran in the 13th century ah. afteryears of studying and gaining scientific and practical skills in the presence of the sages and elders of histime, he was able to enter the court of nasser al-din shah qajar as a physician. hefz al-sehe naseri themost famous book of the philsof-al-dawlah rashti is a valuable relic of this world with action, which is acomplete course of acquaintance with the six essentials or setteh-e-zarurieh and lifestyle modification.conclusion: there have been many sages and grandee in our country who, in order to move and progressfaster in the scientific path of our country, we should get acquainted with their lives and works and learnvaluable lessons from their manners like philsof-al-dawlah who lived for 123 years and was physicallyand mentally healthy until the last years and days of his blessed life.