نقش حواس در معرفت با تاکید بر نظریه ارسطو

زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفی از روزگار باستان تا به امروز مساله حواس بوده است. فیلسوفان یونان باستان به خصوص  platoو aristotle، مبسوطاً درباره حواس سخن گفته‌اند. ارسطو در دو رساله به تبیین ادراک ظاهری و باطنی معرفت درباره نفس و حواس و محسوس پرداخته است. وی معتقد به معرفت‌بخش‌بودن داده‌های قوای ظاهری نفس (لامسه، باصره، ذائقه، سامعه و شامه) است و لازمه‌اش را هماهنگی ادراک حسی با عقل می‌داند. در میان قوای ادراکی نفس، حس مشترک وضعیت ویژه‌ای دارد که کارکردهایی چون ادراک محسوسات مشترک و تشخیص وجوه تفاوت میان اشیا و ادراک احساس را به آن نسبت می‌دهد. با توجه به اهمیت جایگاه ویژه ادراک حسی در معرفت‌آفرینی مساله اصلی مورد پژوهش در این مقاله پاسخ به این سوال خواهد بود که نقش حواس مادی و ادراک حسی در معرفت‌بخشی چقدر است؟ با وجود آنکه مباحث نفس‌شناسی aristotle همواره مورد توجه خاص صاحبان اندیشه بوده است، اما هنوز هم جمع‌بندی از نظرات  aristotleراجع به حس و نقش حواس در معرفت به شکل حاضر در فارسی وجود ندارد. در این مقاله تلاش کردیم با نظم و دقت بیشتری آرای aristotle را معرفی و نظر مفسرین وی را به صورت جامع در یک نگاه ارائه دهیم. از آنجا که سوال‌هایی درباره ارتباط و تعامل میان نفس، حواس ظاهری و حس مشترک و قوه فکر مطرح است که ضرورت مطالعه دقیق مباحثی چون ادراک حسی، خیال و قوای نفس به نحوی شایسته می‌طلبد.روش: تحقیق از روش توصیفی تحلیلی بوده است.ملاحظات اخلاقی: راستی و امانتداری در ارجاعات کاملاً رعایت شده است.یافته‌ها: در این مقاله تلاش کردیم با نظم و دقت بیشتری آرای ارسطو را معرفی و نظر مفسرین وی را به صورت جامع در یک نگاه ارائه دهیم.نتیجه‌گیری: اهمیت جایگاه ویژه ادراک حسی در معرفت‌آفرینی و ارتباط و تعامل میان نفس، حواس ظاهری و حس مشترک و قوه فکر از جمله دستاوردهای این مقاله است.

the role of the senses in epistemology by the emphasis on aristotle's theory

background and aim: one of the most important philosophical issues from ancient times to thepresent has been the issue of the senses. ancient greek philosophers, especially plato and aristotle,spoke extensively about the senses. in two thesis aristotle has explained the outward and inwardperception of knowledge about the soul and the senses and the senses. aristotle believes in theknowledge of the data of the apparent powers of the soul (sense of touch, sight, taste, hearing andtaste) and it requires the coordination of sensory perception with reason. among the perceptualpowers of the soul, the common sense has a special status to which functions such as the perceptionof common and transcendent sensations and the recognition of aspects of the difference betweenobjects and the perception of feeling are attributed to it. although the topics of aristotle's psychologyhave always been of special interest to thinkers, there are still questions about the relationship andinteraction between the soul, the senses of appearance and common sense, and the power of thought,which can only be studied carefully by top.methods: this article is written based on descriptive analytical method.ethical considerations: from the beginning to the end of the article, the principle of honesty andtrustworthiness has been observed.results: the importance of the special place of sensory perception in creative knowledg and thecommunication and interaction between the ego, external senses and common sense and the intellectare among the achievements of this article.conclusion: in this article, we have tried to introduce aristotle's opinions with more order andaccuracy and present the opinions of her commentators in a comprehensive manner at a glance.