بیماری زوال عقل (آلزایمر) و راه‌های درمان آن در طب سنتی و پزشکی رایج

زمینه و هدف: متون و منابع طب سنتی (ایرانی) نشان می‌دهد که اطباء این مکتب درمانی بر اساس پارادایم خاص خود در بخش بیماری‌های اعصاب و روان آشنایی با بیماری زوال عقل (آلزایمر) داشته‌اند. همچنین نحوه درمان و تجویز گیاهان دارویی چون (کندر، هلیله، زعفران، آمله و ...) برای درمان این بیماری در آثار و تالیفات طبیبانی چون رازی، ابن سینا، اهوازی و ... دیده می‌شود. پزشکی رایج نیز برخلاف پارادایم طب سنتی (و عدم التزام خود به جهان‌بینی عناصر اربعه ومبانی اخلاط و امزجه در جهان)، با نگاهی کمیت‌پذیر و تقلیل‌گرا نسبت به درمان این بیماری پرداخته است. این مطالعه تلاشی در جهت بررسی شیوه درمان بیماری آلزایمر با استفاده از ترکیبات طب سنتی و تجویزهای پزشکی رایج است و هدف آن است که به این پرسش پاسخ دهد: چه میزان تطابق و تشابه درمانی بین منابع طب سنتی با شیوه‌های تجویزی پزشکی رایج وجود دارد؟مواد و روش‌ها: این مطالعه براساس روش توصیفی - تحلیلی و با فیش‌برداری از منابع پزشکی متقدم (الحاوی، قانون فی الطب،کامل‌الصناعه، خلاصه الحکماء و ...) در کتابخانه‌ها و مقایسه آن با منابع موجود در بانک اطلاعات نشریات کشور مگیران و پایگاه اطلاعت علمی جهاد دانشگاهی و سایر مقالات پژوهشی نوین شکل گرفته است.یافته‌ها: آنالیز و تجزیه شیمیایی ادویه وگیاهان تجویز شده در طب سنتی موید این واقعیت است که این موارد همگی با نسبت‌های کم‌وبیش متفاوت دارای ترکیباتی آنتی‌اکسیدانی، ضد‌ التهابی و ... هستند. اساسی‌ترین ویژگی آنتی‌اکسیدانی ادویه‌ها و گیاهان دارویی، جلوگیری از تخریب سلول‌های مغزی موثر است. نتیجه‌گیری: تناسب و نزدیکی ساختار شیمیایی دارو‌های تجویزشده در پزشکی رایج مانند تاکرین، دنپزیل و ... با ترکیبات موجود در گیاهان و ادویه دارویی مورد استفاده در طب سنتی، شباهت معنادار و درخور توجهی را نشان می‌دهد. این تشابه می‌تواند در نزدیکی شیوه‌های درمانی این دو مکتب درمانی، با حفظ مبانی و اصول ساختاری هریک، مورد پژوهش و دقت نظر محققین واقع شود.