بررسی تاثیر موانع اقتصادی بر گسترش طب نوین در جامعه عصر قاجار با تاکید بر دارو

زمینه و هدف: عصر قاجار از دید تاریخ پزشکی نقطه عطفی در تاریخ تحول پزشکی ایران محسوب می‌شود، اما این تحول در سراسر این عصر با چالش‌هایی رو به رو بود که یکی از آن‌ها وضعیت اقتصادی جامعه بود. وضع معیشتی نامناسب مردم در عصر یادشده، مردم را به مخالفت با هر گونه تحولی سوق می‌داد که آرامش نسبی آن‌ها را برهم زند. دانش نوین پزشکی هم از مخالفت‌ها بری نبود. با این زمینه ذهنی این پرسش تداعی شد که آیا موانع اقتصادی می‌تواند به عنوان یکی از عوامل کندکننده استفاده از دستاوردهای طب نوین (داروهای شیمیایی) در عصر قاجار مطرح گردد؟ در پاسخ، فرض بر این شد که وضعیت نامناسب اقتصادی جامعه می‌تواند به عنوان یکی از موانع اصلی در به کارگیری داروهای مدرن در ایران عصر قاجار مورد کنکاش قرار گیرد.مواد و روش‌ها: این مقاله با بررسی کتب تاریخی عصر قاجار و سفرنامه‌های اتباع خارجی و نیز مقالات مرتبط با موضوع با روش توصیفی تحلیلی به نگارش درآمده است.یافته‌ها: به موازات پرسش و فرضیه، عواملی نظیر: قیمت داروها، حق‌العلاج حکیمان، بودجه تاسیس موسسات بهداشتی و درمانی و موارد دیگر مورد بررسی قرار گرفتند. نکته قابل تامل این‌که در کنار عوامل سیاسی، فرهنگی، دینی و فناوری عوامل اقتصادی نیز تاثیرگذار بوده‌اند که هدف مقاله حاضر بررسی مورد اخیر بوده است.نتیجه‌گیری: حاصل سخن تایید نمود که وضعیت نامناسب اقتصادی جامعه که به صورت‌های گوناگون ظاهر می‌شد، یکی از موانع تاثیرگذار در گسترش استفاده از دستاوردهای طب نوین (داروهای شیمیایی) بوده است.