سطح بهداشت جامعه روستایی در ایران دوره قاجار و پهلوی

زمینه و هدف: بهداشت و درمان از جمله مسائل مهم در مطالعات تاریخ اجتماعی جدید محسوب می‌شود. سطح بهداشت متاثر از موضوعاتی چون خوراک، پوشاک، مسکن و درآمد سرانه بوده و خود بر استانداردهای زندگی تاثیر می‌گذارد. بنابراین با درک اوضاع بهداشت و درمان در یک جامعه، به شناختی مناسب از سطح زندگی آن پی می‌بریم.مواد و روش‌ها: در مقاله حاضر با مراجعه به منابع تاریخی، سفرنامه‌ها و پایگاه‌های علمی به مانند elsevier و sciense direct و جستجو در googe scholar تلاش شد تا تصویری روشن از اوضاع بهداشتی جامعه روستایی در ایران دوره قاجار و پهلوی ارائه گردد.یافته‌ها: با بررسی‌ معیارهایی چون میزان بالای زاد و ولد و مرگ و میر به ویژه در میان کودکان می‌توان نتیجه گرفت که شرایط بهداشتی جامعه روستایی در دوره مورد بحث کم‌تر به حد استاندارد (با معیارهای امروزی) می‌رسیده است.نتیجه‌گیری: عواملی چون نظام اجتماعی، ساختار کالبدی روستا، فقر، ناآگاهی و خرافه‌باوری که خود نتیجه ناکارآمدی و ناتوانی حکومت سیاسی و توسعه‌طلبی استعمار بودند، بر پایین ماندن سطح بهداشت اثر گذاشتند. ورود دانش پزشکی نوین به ویژه پس از فراگیرشدن بیماری‌هایی چون وبا باعث شد تا تحولات گسترده‌ای در عرصه بهداشت در سده اخیر صورت بگیرد.