بررسی سیر تاریخی شناخت مننژیت (قرانیطس) در پزشکی تمدن اسلامی

زمینه و هدف: بیماری مننژیت یا التهاب پرده‌های مغز که در طب سنتی ایران، قرانیطس یا سرسام گرم نیز گفته می‌شود در تاریخ پزشکی از دیرباز شناخته‌شده بوده و برای آن درمان‌هایی نیز ذکر شده است. پژوهش یادشده درصدد بیان یکی از نوآوری‌های علمی در تاریخ پزشکی تمدن اسلامی یعنی بیماری مننژیت است و نیز یافتن پاسخ چگونگی سیر تاریخی شناخت این بیماری در دوران تمدن اسلامی به ویژه در آثار ابن سینا است.مواد و روش‌ها: این پژوهش بر آن بود یکی از نوآوری‌های دانش پزشکی و عمق علمی آن را در تمدن اسلامی نشان دهد که به روش بررسی کتابخانه‌ای با تکیه بر منابع اصیل تاریخ پزشکی انجام گرفته است. همچنین بررسی پایگاه‌های اطلاعات داده چون pubmed، scopus، iran.doc، sid، noor mags و بررسی نرم‌افزار نور ادامه می‌یابد.ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانتداری در ارائه گزارش و انتشار مطالب رعایت گردید و نقل قول‌ها با ذکر منبع مورد استفاده صورت گرفت.یافته‌ها: به نظر می‌رسد شرح و توصیف مننژیت اولین‌بار توسط شیخ‌الرییس حکیم حسین بن عبدالله بن سینا (416-315 ق.) در کتاب قانون آمده است.نتیجه‌گیری: طبق شواهد کتابخانه‌ای، ابن سینا پیش از «سر رابرت ویت» به شناسایی و شرح بیماری مننژیت پرداخته است. او در جلد سوم کتاب قانون، وجوه افتراق آن با سایر بیماری‌ها و تفاوت نوع حاد و مزمن این بیماری و درمان‌های آن را از منظر طب اخلاطی ارائه داده است.