شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر مکان‌یابی بهینۀ فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرده‌فروشی با استفاده از ژئومارکتینگ

مشخص نبودن چارچوب و عدم برنامه ریزی در امر مکان‌گزینی و مکانیابی فروشگاه‌های خرده فروشی باعث شده که اغلب فروشگاه بر اساس استانداردهای موجود مکانیابی نشوند و بیشتر امری اختیاری باشد تا کار علمی و بر اساس آگاهی؛ از دیگر سو معمولاً روش‌هایی که در مکانیابی فروشگاه ها در نهادهای مسئول مورد استفاده قرار می‌گیرد در اغلب موارد با روش‌های سنتی صورت گرفته، از منطقی علمی پیروی نمی‌کند و بیشتر امری تجربی و ذهنی می‌باشد که از جمله پیامدهای آن دشواری دسترسی برای مشتریان و کاهش میزان فروش و سودآوری بوده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر مکان‌یابی بهینه فروشگاه‌های خرده‌فروشی با رویکرد ژئومارکتینگ است. روش تحلیلی مورد استفاده در این مقاله تلفیقی از روش دلفی فازی و تحلیل سلسله‌مراتبی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و خبرگان صنعت خرده‌فروشی شهر تهران در سال 1398 می باشند. در این پژوهش در بخش نخست ضمن تبیین لزوم پرداختن به موضوع مکان‌یابی فروشگاه‌های خرده فروشی و ضرورت مکان‌یابی این مراکز تشریح شده است. در بخش بعد مهمترین عناصر و مولفه‌های مکان‌یابی فروشگاه‌های خرده فروشی ارائه شده است. نتایج حاکی از آن است که عوامل اصلی موثر برمکانیابی بهینه فروشگاه‌های خرده‌فروشی به ترتیب اهمیت عبارت‌اند‌از: ساختار جمعیت، خصوصیات ناحیه تجاری و مشتریان؛ شرایط رقابت؛ سهولت دسترسی به فروشگاه؛ ویژگی‌های مکانی/فیزیکی فروشگاه؛ عوامل اقتصادی مشتریان؛ جذابیت بازار؛ شاخص‌های عملکردی؛ تعیین هزینه فروشگاه/فاکتور اقتصادی؛ جاذبه مکان برای فروشگاه؛ سطح اشباع. در نهایت می‌توان گفت که یافته‌های پژوهش در سطح کلان رهیافتی را برای مکان‌یابی فروشگاه‌های خرده فروشی ارائه می‌دهد.

Identify and Prioritize the Factors Affecting the Optimal Location Selection of Retail Chain Stores Using Geomarketing

Undetermined framework and the lack of planning in locating retail stores have caused most of the stores not to be located based on existing standards. Therefore, this process is more optional than scientific work based on knowledge. On the other hand, the methods applied by authorities to locate stores are often traditional and do not follow a scientific logic. These methods are more empirical and subjective, some consequences of which are difficult in accessing customers and reduction in sales and profitability. The purpose of the current study is to identify and prioritize the factors affecting the optimal location of retail stores using a geomarketing approach. The analytical method used in this paper is a combination of the Delphi fuzzy method and the analytic hierarchical process. The statistical population consisted of experts and elites in the retail industry of Tehran in 2019. In this study, first, the necessity of addressing retail store location is explained. Next, the most significant components of retail store location are presented. The results indicate that the main factors influencing the optimal location of retail stores in order of importance are: population structure, trade zone ,and customer characteristics, competitive conditions, ease of access to stores, physical and location features of the store, customers economical factors, market attractiveness, performance indicators, determining store expenditures/ economical factor, the locational attraction of store, and saturation level. Finally, it can be said that macro research findings provide an approach to the optimal location of retail stores.