مطالعه ابعاد بازاریابی کالاها و خدمات کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های دانشگاهی استان اصفهان

هدف پژوهش حاضر، تعیین وضعیت ابعاد بازاریابی کالاها و خدمات کتابخانه‌های دانشگاه‌‌های دولتی استان اصفهان است. این ابعاد عبارت‌اند از بازارشناسی، بازارگرمی، بازارداری، بازارسنجی، بازاریابی، بازارگرایی، بازارسازی، بازارگردی و بازارگردانی. پژوهش به روش توصیفی پیمایشی انجام گرفته و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 168 کتابدار شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی استان اصفهان است که از میان آنها 117 نفر بر اساس فرمول کوکران انتخاب شد. روایی محتوای پرسشنامه و پایایی آن با مقدار آلفای برابر با 92/0 به تایید رسید. تجزیه و تحلیل یافته‌ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با نرم‌افزار اس.پی.اس.اس انجام گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد میانگین و انحراف معیار ابعاد بازاریابی محصولات و خدمات کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های دانشگاهی استان اصفهان به ترتیب 50/3 و 52/0 است. همچنین یافته‌ها نشان‌دهنده سطح معناداری 0001/0 بوده که کوچک‌تر از مقدار 05/0 است. باتوجه‌به سطح معناداری، میانگین ابعاد بازاریابی اختلاف معناداری با حد وسط طیف لیکرت دارد و بزرگ‌تر از حد متوسط است؛ بنابراین با اطمینان 95 درصد، ابعاد بازاریابی محصولات و خدمات کتابخانه‌ای در کتابخانه‌های دانشگاهی استان اصفهان بیشتر از حد متوسط است و در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد. همچنین، میانگین‌ها نشان می‌دهد در بین ابعاد بازاریابی خدمات و محصولات کتابخانه‌ای، بیشترین میانگین مربوط به بعد بازارگرایی و کمترین میانگین مربوط به بعد بازاریابی است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد فعالیت‌های مربوط به هریک از ابعاد بازاریابی در کتابخانه‌ها وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند و کمترین فعالیت‌ها مربوط به بعد بازاریابی است که نتایج پژوهش لزوم تلاش برای ارتقای این بعد در کتابخانه‌ها را نشان می‌دهد. همچنین، فعالیت‌هایی مانند وجود بخش مجزّا برای بازاریابی یا وجود واحد روابط عمومی به بهبود وضعیت این بعد از بازاریابی کمک می‌کند.

marketing in library

The purpose of this study was to determine the status of marketing dimensions of products and services of libraries of state universities of Isfahan province. The research method is descriptivesurvey and the data gathering tool is a researcherdevised questionnaire. The statistical population of this study consists of 168 librarians, of which 117 are selected based on Cochran formula. The data are analyzed through descriptive and inferential statistics in SPSS environment. The findings reveal that the mean and standard deviation of marketing dimensions of library products and services are 3.50 and 0.52, respectively. The findings indicate a significant level of 0/0001 which is less than 0/05. Considering this significant level, it can be claimed that the average of marketing dimensions has a significant difference with the mean Likert spectrum and is larger than average. Therefore, with 95% of confidence, it can be claimed that the marketing dimensions and library services in the libraries of state universities of Isfahan province are more than the average and are in a relatively favorable status. The means indicate that among marketing dimensions of library products and services, the highest average is related to dimension of market orientation and the lowest average is related to the marketing dimension. The activities related to each of the marketing dimensions in libraries have a relatively favorable status. The least activity is related to the marketing dimension, and the results indicate the necessity of trying to improve this dimension in the libraries. Activities like the existence of a separate section for marketing or the existence of a public relations unit can be contributive in improving the status of this dimension of marketing.