جای‌ گیری ارزش‌های اخلاقی در پیام‌ رسان‌های فوری به ‌مثابۀ سیستم‌های اجتماعی – فنّی و استلزامات سیاستی آن ( بررسی نظری پیام رسان های فوری بومی و غیر بومی در ایران)

چرا برخی سیاست‌های فناوری موفقیت‌آمیزند و برخی دیگر خیر؟ گرچه این پرسش یکی از پرسش‌های اصلی در سیاست علم، فناوری و نوآوری محسوب می‌شود، می‌توان از منظر فلسفۀ فناوری نیز به آن پاسخ گفت. هدف مقالۀ پیشِ رو بررسی این مساله و پاسخ به آن با توسل به رابطۀ ارزش و فناوری است که در دهه‌های اخیر به یکی از درون‌مایه‌های اصلی فلسفۀ فناوری تبدیل شده است. امروزه نه تنها ادعای ارزش‌باریِ فناوری چندان چالش‌انگیز جلوه نمی‌کند، که چگونگی جا‌ی‌گیری ارزش‌های اخلاقی در فناوری است که به مسالۀ اصلی بدل گشته است. به‌عنوان نمونه، ‌فان دو پول اخیراً مسالۀ چگونگی جای‌‌گیری ارزش‌ها در سیستم‌های هوش مصنوعی به‌مثابۀ سیستم‌های اجتماعی – فنّی را بررسی و شرحی از آن ارائه کرده است. در این مقاله از این شرح استفاده می‌شود تا پرسشی مرتبط با سیاست فناوری در ایران تبیین شود: چرا سیاست‌های ایجاد و توسعۀ پیام‌رسان‌های بومی و عدم استفاده از پیام‌رسان‌های غیربومی به‌‌منظور تحقق ارزش نظم عمومی موفق نبوده‌اند؟

the embodiment of moral values in instant messengers as sociotechnical systems and its policy implications

why are some technology policies successful and some not? although this question is directly addressed in science, technology and innovation policy, it can be deeply explored in the philosophy of technology as well. the aim of this article is to discuss this question regarding the problem of the value embodiment in technology. of the relation between value and technology, it is no longer a question of whether technology embodies value or not, but of how it does. van de poel has recently proposed an account of the embodiment to explain how ai systems as sociotechnical systems can embody moral values. using his account, we try to answer particularly a question related to the first one but regarding domestic considerations: why are not the policies of developing domestic instant messengers and banning non-domestic ones successful in iran?