جستجوی معقولیت حاکم بر آرائ ریچارد فولی

ریچارد فولی در زمره نظریه‌پردازان مشهور در باب معرفت‌شناسی و معقولیت محسوبست.  نظریه مختار او در معرفت‌شناسی، مبناگرائی انفسی ( subjective foundationalism) است. با مطالعه آثار وی البته مشخص می‌شود که اتخاذ چنین موضعی در معرفت‌شناسی‌ بدلیل پروردن نظریه معقولیت سازگار با آن بوده‌است. مبناگرائی وجه ممیزه نظریه معرفت فولی, از دیدگاههائی همچون انسجام‌گرائی(coherentism) است. انفسی بودن نیز در تقابل با آفاقی بودن نحله‌هائی مثل اعتمادگرائی(reliablism) قرار می‌گیرد. فولی بر اساس این موضع معرفت‌شناختی، نظریه‌ای بدیع در باب معقولیت ارائه می‌دهد  که معرفتی(اپیستمیک) بودن و مهمتر از آن معطوف به هدف بودن(goal oriented) از خصائص آنست.وی همچنین عقیده مقبول(reasonable beliefe) را جایگزین عقیده معقول(rational beliefe)در نظریه معقولیت می‌کند. نظریه معقولیت فولی, بدلیل احتواء بر مفاهیمی چون منظر(perspective) ، استدلال مناقشه‌ناپذیر(uncontraversial argument)، تامل عمیق(deep reflection)، عمیق‌ترین ملاکهای معرفتی(deepest epistemic standards) و ... نوعی ذهنی‌گرائی و نسبی‌گرائی را متداعی می‌کند که البته از آن مبرّاست. در این مقاله تلاش می شود ضمن بررسی و بازسازی نظریه معقولیت فولی، معقولیت حاکم بر خود این نظریه نیز از طریق پیگیری استلزامات آن کشف گردد. این تلاش از طریق احاله هر یک از عناصر مقوم نظریه معقولیت فولی به بنیاد وجودی آن صورت می بندد. مدعای مقاله در خصوص معقولیت حاکم بر نظریه معقولیت فولی آن است که این معقولیت نه به اعتبار ملاک های منطقی بلکه مبتنی بر احوال و عناصر اگزیستانسیال آدمی است که تامین می گردد.