>
Fa   |   Ar   |   En
   واقع گرایی عرفی و عقل‌گرایی عمل گرایانه؛ (تبیینی در ماهیت رایزنانه‌ی عقلانیت)  
   
نویسنده عباس زاده مرزبالی محسن
منبع فلسفه علم - 1397 - دوره : 8 - شماره : 2 - صفحه:43 -63
چکیده    از پیامدهای عمده ترین پیامدهای چالش پسااثبات گرایی در معرفت شناسی، حاکم شدنِ دوگانه های تقلیل گرایانه حول تقابل های مفهومی ای چون واقع گرایی و سازه انگاری یا عقل گرایی و نسبی گرایی بوده است. پرسش اصلی شکل دهنده به مقاله حاضر این بوده است که در مواجهه با چالشِ ضدمبناگرایی، چگونه می توان همچنان تبیینی از «عقلانیت» به مثابه «امکان ارزشیابیِ عینیِ معقولیتِ یک گزاره یا موضع» ارائه داد؟ در پاسخ، فرضیه ی این مقاله بر این است که این تبیین را می توان برمبنای روایت خاصی از پراگماتیسم ارائه کرد که بر  دریافتی عرفی (عقل سلیمی) از واقعیت و درکی عملی از امر معقول پایه ریزی می شود. محور این تبیین، تاکید بر «کیفیتی» در «فرایند عقلانیِ ارزیابیِ گزاره های علمی یا مواضع هنجاری» است که اصل صدق/ اعتبار را می توان بر آن استوار کرد: «رایزنانه بودن» یا گشودگی به روی سنجش؛ در این راستا، مقاله ی پیش ِرو به برجسته ساختنِ این مشخصه ی مشترک در میان طیفی از نظریه پردازانِ فلسفه ی علم و معرفت شناسیِ علوم اجتماعی می پردازد. از آنجا که روایت مورد نظر حول مباحثی چون ماهیت واقعیت و شرایط شناختِ امر معقول سامان می یابد، این مقاله بر چارچوبی فرانظریه ای بنا می شود، چارچوبی که مفهوم «فرونسیس» ارسطو انسجام بخش آن است.
کلیدواژه عقلانیت، واقعیت، نسبی‌گرایی، عقل عملی، عقل سلیم، استدلال، رایزنی
آدرس دانشگاه مازندران, گروه علوم سیاسی, ایران
پست الکترونیکی mohsen_abaszadeh64@yahoo.com
 
   Commonsensical Realism and Pragmatic Rationalism;(On Deliberative Nature of Rationality)  
   
Authors Abbaszadeh Marzbali Mohsen
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved