آیا با تلسکوپ می‌بینیم اما با میکروسکوپ نمی‌بینیم
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
موذن زاده جهانگیر ,موسوی کریمی میر سعید
|
|
منبع
|
فلسفه علم - 1395 - دوره : 6 - شماره : 1 - صفحه:123 -144
|
|
چکیده
|
ون فراسن به عنوان یک تجربه‌گرا معتقد است مشاهده ادراکِ چیزی بدون استفاده از ابزار است. از سویی، به‌عنوان یک تجربه‌گرای برساختی (constructive empiricist)، این شرط را اضافه می‌کند که اگر هویتی را مشاهده‌پذیر می‌نامیم به طور خودکار به این معنا نیست که در حال حاضر شرایط برای مشاهده آن هویت مهیا باشد. در این راستا وی اقمار سیاره مشتری را هویاتی مشاهده‌پذیر و الکترون را هویتی مشاهده‌ناپذیر دانسته و معتقد است با میکروسکوپ، هویتی به نام الکترون را که نظریه اتمی به ما معرفی کرده، نمی‌بینیم. منتقدین واقع‌گرای ون فراسن بدون توجه به شرط اخیر با تکیه بر دلائل متعدد و متنوعی، مثالهای فراوانی از جمله سیارات خارج از منظومه شمسی را ذکر می‌کنند تا ادعا کنند اگر این مثالها را نمونه‌هایی از هویات مشاهده‌پذیر بدانیم که ون فراسن هم می‌داند، پس باید الکترون را نیز هویتی مشاهده‌پذیر دانست. در این مقاله، با تکیه بر معیار وجود یا عدم وجود مرجع قابل مشاهده توسط چشم نامسلح در شرایط مناسب، که در باب تمامی مثالهایی که از سوی منتقدین ارائه شده وجود دارد اما در باب الکترون وجود ندارد، نشان می‌دهیم همانطور که ون فراسن معتقد است باید الکترون را هویتی مشاهده‌ناپذیر دانست.
|
|
کلیدواژه
|
تجربه‌گرایی برساختی، مشاهده‌پذیر، مشاهده‌ناپذیر، واقع‌گرایی علمی، ون فراسن
|
|
آدرس
|
دانشگاه صنعتی شریف, ایران, دانشگاه مفید, گروه فلسفه علم, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mmkarimi@sharif.edu
|
|
|
|
|
|
|