تعیین تنوع ژنتیکی ارقام گلابی با استفاده از نشانگرهای ISSR

ایران با نزدیکی به مراکز تنوع گلابی و نیز دارا بودن بیش از ده گونه از جنس pyrus به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع ژنتیکی گلابی در دنیا شناخته‌شده است. از طرف دیگر، کشور ایران با 17000 هکتار سطح زیر کشت، یکی از مراکز تولید گلابی محسوب می شود. با وجود موقعیت ممتاز جغرافیایی، هنوز اطلاعات دقیقی از روابط بین ژنوتیپ‌های مختلف گلابی در ایران وجود ندارد و مشخص نیست چه نسبت ژنتیکی بین ارقام بومی ایرانی با ارقام تجارتی وارداتی وجود دارد. در این تحقیق به منظور گروه‌بندی 10 ژنوتیپ گلابی ایرانی و تعیین موقعیت ژنتیکی آن ها در بین13 رقم وارداتی، از تکنیک مبتنی بر issr (inter simple sequence repeat) استفاده شد. پانزده آغازگر issr به کار رفته، در مجموع 257 باند تکثیر نمود که 213 باند دارای چندشکلی (سطح چندشکلی 6/81 درصد) بود. دندروگرام ژنوتیپ های گلابی مورد استفاده در این تحقیق با الگوهای باندی issr با استفاده از ضریب تشابه دایس و روش upgma با نرم افزار ntsys v. pc-2.02e، ‌رسم شد. گلابی های مورد بررسی در سه دسته مجزا قرار گرفتند. در گروه اول کنفرنس، محمدعلی، سردرودی، بارتلت، ردبارتلت، هراسویت، پاس‌کراسان، دوین دوکومیس، آنجو، فلسطینی، لوییس‌بن، دوشس و دره‌گزی، در گروه دوم کولی خوج، خوج لب ترش، خوج کته سر، دم کج، سبری، خوج مرداب انزلی و شاه‌میوه و در گروه سومsk10 و sk13 قرار گرفتند. ارقام براساس خاستگاه جغرافیایی طبقه بندی گردید و ارقام متعلق به p. communis و p. pyrifolia کاملاً از هم جدا شدند. ارقام ایرانی تجارتی دم کج، شاه میوه و سبری همراه با خوج‌ها در یک دسته قرار گرفتند که به نظر می‌رسد از خوج‌ها منشا گرفته باشند در حالی که سه رقم محمدعلی، دره گزی و سردرودی نزدیکی بیشتری به ارقام اروپایی نشان دادند و احتمالاً منشا متفاوتی از خوج ها داشته و با ارقام اروپایی اجداد مشترکی دارند. نتایج این بررسی کارامد بودن نشانگر issr برای انگشت‌نگاری ارقام گلابی را اثبات می نماید.