مطالعه تنوع ژنتیکی توده های آویشن ایران با استفاده از نشانگرهای نیمه تصادفی ISJ

آویشن (thymus spp.) از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان است. دورگه گیری بین گونه ای و اینترگرسیون مهمترین عامل تنوع گونه ای بالا در آویشن است که شناسایی گونه ها را با مشکل روبرو کرده است. با توجه به مشکلات موجود در اصلاح این گیاه دارویی، استفاده از نشانگرهای مولکولی dna می‌تواند ابزار قدرتمندی در ارزیابی ژرم‌پلاسم و بهره‌برداری‌های به‌نژادی به شمار آید. در این مطالعه از 30 آغازگر نیمه تصادفی اینترون-اگزونی (semi random intron-exon splice junction) برای ارزیابی تنوع ژنتیکی 70 توده آویشن ایران استفاده گردید. مجموع آغازگرها 694 باند قابل امتیازدهی تولید کردند که 683 باند آنها چندشکل بود. تجزیه خوشه ای با نرم افزار darwin5 و روش میانگین فاصله و ماتریس تشابه دایس، توده ها را به شش گروه تقسیم کرد. بیشترین شباهت بین دو توده t. kotschyanus وt. transcaucasius از قزوین و گیلان و کمترین شباهت مربوط به توده t. lancifolius فارس و t. fedtschenkoi از آذربایجان غربی بود. بیشترین و کمترین میزان اطلاعات چندشکلی به ترتیب مربوط به آغازگر it15-36 وit18-2 بود. بیشترین و کمترین شاخص نشانگر را به ترتیب دو آغازگر et15-33 و et18-6 به خود اختصاص دادند. نتایج نشان دادند که گروه‌بندی حاصل از تجزیه خوشه ای تا حدودی با منشا جغرافیایی هماهنگی داشت و توانست تا حدودی گونه ها را از هم تفکیک نماید. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز با آغازگرهای نیمه تصادفی در بررسی تنوع ژنتیکی توده-های آویشن ایران مناسب بوده است.